Ռուսական պետական կապիտալը ստիպված կլինի Հայաստանում կամ որակապես տրանսֆորմացվել, կամ պարզապես հեռանալ
11-10-2016 18:23:17 | Հայաստան | Վերլուծություն
Գազպրոմբանկը հաստատել է տեղեկությունը, որ Հայաստանից ներդրողների խմբի է վաճառել հայաստանյան Առէքսիմբանկի իր 100 տոկոս բաժնեմասը:
Այդպիսով, բանկն այլեւս Գազպրոմբանկի սեփականությունը չէ: Շատ հավանական է, որ դրա պատճառը եղել են ԱՄՆ պատժամիջոցները Գազպրոմի եւ Գազպրոմբանկի, արտերկրում նրանց դուստր ձեռնարկությունների նկատմամբ: Սեպտեմբերի 1-ից կիրառվող այդ պատժամիջոցները փաստացի առնչվում էին նաեւ Առէքսիմբանկին, ինչի ենթակայությունից էլ բանկը դուրս բերելու եւ բանկի գործունեությունը բնականոն հունի մեջ պահելու համար էլ թերեւս կայացվել է Գազպրոմբանկից դրա օտարումը:
Չի բացառվում, որ տեղի է ունեցել լոկ իրավաբանական օտարում, բայց դա էլ ինքնին հատկանշական է: Հատկանշական այն իմաստով, որ Ռուսաստանի հանդեպ ամերիկյան պատժամիջոցների կիրառումը փաստացի ազդում է Հայաստանի տնտեսության վրա ոչ միայն նյութապես եւ ֆինանսապես` Ռուսաստանի տնտեսության ծանր կացության հետեւանքով, այլ այդ պատժամիջոցները փաստացի կոնկրետ մեկ դրվագում փոխում են Հայաստանի տնտեսական ստատուս-քվոն: Կար բանկը, որը ռուսական Գազպրոմբանկի 100 տոկոս սեփականությունն էր, այժմ այդ բանկը հայկական սեփականություն է:
Իհարկե, դա առաջին դեպքը չէ, երբ Ռուսաստանը Հայաստանում թողնում է իր սեփականությունը: Առաջին եւ նշանակալից դեպքը Հայաստանի էլցանցերի «հանձնումն» էր: Բայց, տարբեր են համատեքստերը: Էլցանցերի պարագայում Ռուսաստանը ձեռնարկությունը հանձնել է ճգնաժամի հասցրած լինելուց, գրեթե ամբողջապես մսխելուց հետո, պարզապես պատասխանատվությունից խուսափելու համար:
Այս դեպքում կարծես թե հակառակն է, եւ Գազպրոմբանկը վաճառում է իր սեփականությունը, այն ճգնաժամի չհասցնելու համար, քանի որ պատժամիջոցների ենթակա լինելը էապես կարող էր խոչընդոտել բանկի գործունեությանը, որն անհնար է առանց միջազգային համակարգի հետ գործակցության:
Այդպիսով, Հայաստանի տնտեսության մասով արձանագրվում է հետաքրքիր մի իրողություն, հարց առաջացնելով, թե կարո՞ղ է արդյոք դա միտում լինել: Արեւմտյան պատժամիջոցների տակ գտնվող ռուսական ընկերությունները Հայաստանում ունեն մեծաթիվ սեփականություն: Ռուսաստանի հանդեպ արեւմտյան պատժամիջոցները չեղարկված չեն, ավելին՝ դրանք կարող են անգամ ավելանալ, նկատի ունենալով Ռուսաստանի իշխանության շարունակվող քաղաքականությունը, մասնավորապես Սիրիայում:
Ըստ այդմ, բացառված չէ, որ ռուսական պետական ձեռնարկությունների հանդեպ պատժամիջոցները շարունակեն տարածվել նաեւ արտերկրում այդ ձեռնարկությունների սեփականությունների վրա, այդ թվում Հայաստանում: Ըստ այդմ հարց է առաջանում, թե արդյոք դա կարող է բերել նրան, որ Ռուսաստանի պետական բաժնեմասով ընկերությունները ապագայում գնան Հայաստանում այլ ակտիվներից հրաժարվելու ճանապարհով:
Եթե անգամ այդ հրաժարումը տեղի է ունենում դե յուրե, սակայն սեփականությունը դե ֆակտո մնում է այդ ընկերություններին կապակցված կամ նրանց համար խիստ վստահելի կամ վերահսկելի անձանց, միեւնույն է, դե յուրե փոփոխությունն ինքնին բավական նշանակալի զարգացում է Հայաստանի համար:
Բանն այն է, որ վերջին մեկուկես տասնամյակի ընթացքում Հայաստանի տնտեսությունում էապես ավելացել է ռուսական պետական բաժնեմասով ընկերությունների տեսակարար կշիռը, ինչը տնտեսա-քաղաքական գերիշխանության միջոց է: Դա էլ իր հերթին բերում է համակարգային ազդեցության եւ հանգեցնում Հայաստանի ինքնիշխանության սահմանափակման:
Արդյունքում Հայաստանը ստիպված է ավելի շատ տուրք տալ ռուսական շահին ու պահանջներին, այդպիսով կամա թե ակամա դառնալով աշխարհքաղաքականության ապակառուցողական տարր:
Եթե Ռուսաստանի պետական ընկերությունները թեկուզ դե յուրե հրաժարվեն իրենց սեփականությունից եւ թեկուզ իրավաբանորեն այդ ամենը վերածվի մասնավոր սեփականության, դա կարող է բերել փոփոխության` Հայաստանի ինքնիշխանության եւ տնտեսա-քաղաքական սուբյեկտության վերականգնման հեռանկարով:
Այդպիսով, ռուսական պետական կապիտալը ստիպված կլինի Հայաստանում կամ որակապես տրանսֆորմացվել, կամ պարզապես հեռանալ: Եվ այդ իմաստով, ՌԴ հանդեպ կիրառվող արեւմտյան պատժամիջոցները Հայաստանի համար ունենալով որոշակի նյութական բացասական ազդեցություն, հեռանկարի առումով կարող են բերել որակական վերափոխումների նպաստավոր միտման:
ՀԱՅԵՐԵՆ
Русский
English
Դաս. հայերեն
French
