Լրագրի  զրուցակիցն է ԳԽ նախկին պատգամավոր, նախկին քաղբանտարկյալ Ազատ Արշակյանը

- Արդեն քանի օր է համացանցում ակտիվորեն քննարկվում է «Քաղաքացիական ակտիվ քայլ» անվանումով կուսակցություն ստեղծելու նախաձեռնությունը: Ինչպե՞ս եք գնահատում այս նախաձեռնությունը և դրա շուրջ ստեղծված աժիոտաժը:

- Ժանրային լուրջ խնդիր կա: Սա քաղաքական ակցիա չէ, սա սարկազմ է, ստեղծված իրավիճակի գնահատականն է: Ես լիովին համերաշխ եմ Սերգեյ Դանիելյանի հետ, որ «Քաղաքացիական ակտիվ քայլ» հապավման իրավիճակն է այսօր: Ոճը, որն ընտրել է Սերգեյը, կարելի է ավելի կոշտ արտահայտություններ էլ օգտագործել, իսկ եթե քաղաքական ակցիա լիներ, իհարկե, չէր կարելի այդպես ասել: Բայց, ընդհանուր առմամբ, գնահատականը շատ դիպուկ է, և մենք հենց «քաղաքացիական ակտիվ քայլով» լի տակառի մեջ ենք: Մյուս կողմից, եթե մտավորական Սերգեյ Դանիելյանն այդպիսի գնահատական է տալիս իրականությանը, նշանակում է՝ ամեն ինչ կորած չէ: Այդ ակցիան ցույց է տալիս, որ մենք ընդվզում ենք դրա դեմ, համաձայն չենք, դա մեր տակառը չէ, մենք, ընդհանրապես, տակառային չենք, մենք ակվարիումի մեջ չենք, մեր տեղն օվկիանոսն է, որտեղ ազատ լողալու ցանկություն ունենք: Ես լրիվ համաձայն եմ Սերգեյի հետ, ճիշտ եմ գնահատում նրա կարծիքը, և մենք դուրս կգանք այնտեղից: Ովքեր ուզում են մնալ այդ տակառի մեջ, թող մնան, մենք պետք է դուրս գանք:

- Այս առումով, ինչպե՞ս եք գնահատում ստեղծված նախընտրական դաշինքները: Կարո՞ղ են դրանք իշխանությունների համար, չասեմ վտանգ ներկայացնել, բայց անակնկալ արդյունքներ արձանագրել:

Մենք կանգնած ենք մի փաստի առջև, որ մեր երկրի տարածքում քաղաքական գործունեություն ծավալելու այլ ձև չկա։ Եթե ռեսուրսներ չկան, կա ռեպրեսիվ համակարգ, երբ երաժիշտներին, մտավորականներին ԿԳԲ-ն հրավիրում է «զրույցի», գործում են այլ մեթոդներ։ Ի՞նչ է նշանակում Վահան Արծրունուն հրավիրել են «զրույցի»։ Ուզում եք նրա հետ զրուցե՞լ՝ եկեք նրա համերգին, երաժշտությունը լսեք, նրա հետ ուրիշ ձևով չի կարելի խոսել։ Հակառակ դեպքում՝ մարդիկ ձևը գտնում են այլ կերպ դրսևորվելու, սկսում են վերածվել ծպտված հայրենասերների։ Օրինակ, ոչ ոք չգիտեր, որ Ալեքսանդր Մյասնիկյանը, ով ամենամեծ բոլշևիկներից մեկն էր, հանկարծ հայկական պետություն կստեղծի, ոչ ոք չէր մտածում, որ ռուսացած Զարոբյանին ուղարկելով Հայաստան, նա եղեռնի հուշարձան կկառուցի՝ դեմ դուրս գալով Լենին-Աթաթուրք դաշինքին։ Այդպիսի անակնկալներ լինում են։

Հիմա ես կարծում եմ, որ այսօրվա դաշինքներն էլ թույլտվությամբ են արվում, թույլտվությամբ չլիներ, նրանք չէին կարող ասպարեզ գալ, ուրեմն ինչ-որ մեկը նման հնարավորություն տալիս է։ Բայց ես կարծում եմ, որ նրանք «Ղարաբաղ» կոմիտեի հնարքը կանեն, և մենք շատ հնարավոր է գարնանը ունենանք բոլորովին այլ Ազգային ժողով, դա չի լինի հնարք կազմակերպողի ուզած Ազգային ժողովը, նրա պլանը կձախողվի։

Չի բացառվում նաև, որ այդ շարժումներն ինքնաբուխ են, հնարավոր է հենց այն են, ինչ հայտարարում են։ Այդ դեպքում նրանք խամաճիկ չեն։ Բայց եթե իսկական էլ չեն, մենք շահելու ենք։

-Լևոն Տեր-Պետրոսյանն ասել է այն, ինչ ինքը միշտ ասել է։ Նա մնում է իր քաղաքական կուրսին և քաղաքական դավանանքին հավատարիմ։ Շատ բնական է, որ Տեր-Պետրոսյանը պահպանողական է։ Ոչ միայն տարիքի բերումով նա պետք է պահպանողական լիներ, այլև դա իր քաղաքական կուրսն է: Ես անձամբ, քանի որ կողմնակից եմ թարմացման և արդիականացման, կարծում եմ՝ կային քննարկման արժանի այլ ծրագրեր, օրինակ չեղյալ համարել Ղարսի պայմանագիրը։ Դրա հետևանքով ոչ մի խնդիր չի առաջանա, օրինակ Վրաստանը դա արել է՝ Ղարսի պայմանագիրը միակողմանիորեն չեղյալ է համարել։ Կարելի է դիմել միջազգային դատարան՝ չեղյալ համարելու ռուս-թուրքական պայմանագիրը, Լենին-Աթաթուրք դաշինքը, որի պատճառով առաջացել է Ղարաբաղի խնդիրը։ Այսինքն ուրիշ քաղաքական գործիչներ Լևոն Տեր-Պետրոսյանին այլընտրանքային ծրագրեր կարող են առաջարկել: Ղարաբաղի հարցը լուծելու տարբերակներից մեկն է էլ դա է։ Մենք արդեն տեսել ենք, թե «Պատերազմ, թե խաղաղություն» հոդվածը, ԼՂ խնդրի լուծման փաթեթային ու փուլային տարբերակներն ինչ ավարտ ունեցան։ Բայց կան նաև այլ տարբերակներ։ Կարելի է Բաքվի, Կիրովաբադի, Սումգայիթի, ընդհանրապես Խորհրդային Ադրբեջանի տարածքից բռնի տեղահանված քաղաքացիների խնդիրը բարձրացնել ԼՂ խնդրի լուծման համատեքստում։