«Հայաստանում նույնիսկ 13 տարեկան աղջիկներից սկսած, փորձելու են պատվաստել պապիլոմա վիրուսի դեմ` վիրուսից բխող վտանգը չափազանցնելով (տեսանյութ)» վերտառությամբ հրապարակմամբ արդեն անդրադարձել ենք Հայաստանում մարդու պապիլոմա վիրուսի (ՄՊՎ) դեմ նախատեսված պատվաստումների խնդրին: Նկատի ունենալով ՄՊՎ դեմ պատվաստումների վտանգավորությունը, «Լույս» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնը 2017թ. օգոստոսի 15-ին հարցմամբ հարցմամբ դիմել է ՀՀ առողջապահության նախարար Լևոն Ալթունյանին: Հարցմանը ս. թ. օգոստոսի 18-ին պատասխանել է ՀՀ ԱՆ աշխատակազմի ղեկավար Նելսոն Զուլոյանը:

Ի պատասխան «Լույս»-ի 1-ին հարցի («ՀՀ-ում ե՞րբ է նախատեսվում սկսել արգանդի վզիկի քաղցկեղի դեմ պատվաստումները և որքա՞ն ժամանակ է այն տևելու (տարին, ամիսը, օրը)», պրն Զուլոյանը տեղեկացրել է, որ ՀՀ-ում մարդու պապիլոմավիրուսային վարակի (ՄՊՎ) դեմ պատվաստումը «նախնական նախատեսվում է ներդնել 2017 թվականի դեկտեմբեր ամսին: ՄՊՎ-ի դեմ պատվաստումների իրականացումը կրելու է շարունակական բնույթ` ինչպես Պատվաստումների ազգային օրացույցում ներառված ցանկացած պատվաստում»: Սա նշանակում է, որ պատվաստումն ինչ-ինչ պատճառով նախապես հայտարարված 2017թ. աշնանից տեղափոխվել է դեկտեմբեր, ընդ որում, դա դեռ նախնական որոշում է, կարող է ավելի շուտ սկսվել կամ ավելի ուշ:

Ավելի ուշագրավ է հիշյալ կենտրոնի 2-րդ հարցին («Առողջապահական ո՞ր կառույցն է կրելու պատասխանատվություն պատվաստումների հետևանքով քաղաքացիների մոտ առաջացած առողջական խնդիրների համար») ՀՀ ԱՆ աշխատակազմի ղեկավարի տված պատասխանը. «Պատվաստումից հետո դիտվող հետպատվաստումային անբարեհաջող դեպքերի վարումն իրականացվում է ոլորտը կանոնակարգող նորմատիվ-իրավական փաստաթղթերի պահանջների համաձայն»: Հարցման մեջ խոսքը պապիլոմա վիրուսի դեմ պատվաստումից հետո պատվաստման ենթարկված անձանց մի մասի մոտ սպասելի առողջական խնդիրների, ըստ էության, ոմանց նույնիսկ ճակատագրերի խեղման մասին է, իսկ աշխատակազմի ղեկավարն ունենալով վտանգն ու սպասվող վնասի էությունը թաքցնելու միտում, դրանք ներկայացնում է իբրև հետպատվաստումային անբարեհաջող դեպքեր: «Հետպատվաստումային անբարեհաջող դեպքեր» կարելի է համարել այն դեպքերը, երբ պատվաստումը տվյալ անձանց մոտ արդյունավետ չի եղել, չի տվել նախատեսված արդյունքը, մինչդեռ տվյալ պարագայում խոսքը, կրկնում ենք, պատվաստման հետևանքով պատվաստվածներից մի մասի մոտ սպասելի առողջական լուրջ խնդիրների մասին է:

Ավելին. Նելսոն Զուլոյանը հարցման 2-րդ հարցին, ըստ էության, չի պատասխանել, քանի որ անբարեհաջող դեպքերի վարումը դեռ պատասխանը չէ այն հարցի, թե առողջապահական ո՞ր կառույցն է կրելու պատասխանատվություն պատվաստումների հետևանքով քաղաքացիների մոտ առաջացած առողջական խնդիրների համար:

«Լույս»-ի հարցման 3-րդ հարցին` «Արգանդի վզիկի քաղցկեղի դեմ պատվաստումները կատարվելու են պարտադի՞ր, թե՞ կամավոր հիմունքներով», ՀՀ ԱՆ աշխատակազմի ղեկավարը տվել է հետևյալ պատասխանը.

«Հայաստանի Հանրապետությունում բոլոր պատվաստումները, այդ թվում նաև ՄՊՎ-ի դեմ պատվաստումներն իրականացվում են բժշկական հակացուցումներ չունեցող անձանց` վերջիններիս, ինչպես նաև անչափահասների ծնողների կամ անգործունակ ճանաչված անձանց օրինական ներկայացուցչի համաձայնության դեպքում»:

Պետք է իրականացվեն բժշկական հակացուցումներ չունեցող անձանց, սակայն իրականում երբեմն կամ գուցե հաճախ պատվաստումներ են կատարվում նաև բժշկական հակացուցումներ ունեցող անձանց: Ի վերջո, պապիլոմա վիրուսի դեմ պատվաստումների պարագայում խոսքը ոչ միայն տվյալ պատվաստանյութի հակացուցումների, այլև կողմնակի հետևանքների մասին է: Ինչ վերաբերում է պատվաստումների կամավոր բնույթ ունենալուն, ապա հանրությանը կոչ ենք անում թույլ չտալ, որ դրանք իրականում կրեն կամավոր-պարտադիր բնույթ:

Հիշյալ կենտրոնի հարցին, թե «Ի՞նչ պատվաստանյութեր են օգտագործվելու (պատվաստանյութի անվանումը, արտադրող ընկերությունը, արտադրող երկիրը)», պրն Զուլոյանը պատասխանել է. «ՀՀ-ում ՄՊՎ-ի դեմ պատվաստումը նախատեսվում է իրականացնել «Գարդասիլ» արտադրական անվամբ պատվաստանյութով (արտադրող ընկերություն` Մերկ /Merck/, երկիր` ԱՄՆ)»:

«Լույս» տեղեկատվական-վերլուծական կենտրոնը նույն փաստաթղթով ՀՀ առողջապահության նախարարին խնդրել է տրամադրել արտադրողի կողմից տրված պատվաստանյութի պաշտոնական ընդհանուր բնութագիրը, ինչպես նաև «Դեղերի մասին» ՀՀ օրենքով նախատեսված բժշկական կիրառման հրահանգը հայերեն լեզվով։

Շա՜տ հետաքրքիր է, որ պատվաստանյութի պաշտոնական ընդհանուր բնութագիրը և կիրառման հրահանգը տրամադրելու փոխարեն, ՀՀ ԱՆ աշխատակազմի ղեկավարը պատասխանել է.

«ՄՊՎ-ի դեմ պատվաստանյութի կիրառման հրահանգը և արտադրողի կողմից տրված պաշտոնական ընդհանուր բնութագիրը հնարավոր է տրամադրել պատվաստանյութի երկիր ներմուծելուց հետո»:

Սա կատարյալ խայտառակություն է. ստացվում է, որ ՀՀ առողջապահության նախարարությունը պատրաստվում է առաջիկա ամիսներին ԱՄՆ-ից ստանալ մեր 13 տարեկանից սկսած աղջիներին ներարկելու համար նախատեսված մի պատվաստանյութ, որի արտադրողի կողմից տրված պաշտոնական ընդհանուր բնութագիրը, ինչպես նաև կիրառման հրահանգը դեռ չունի: Իսկ գուցե ունի՞, պարզապես նպատակահարմար չի համարում այժմյանից տրամադրել հիշյալ կենտրոնին, հրապարակայնացնել դրանք, քանի որ պատվաստանյութի մասնավորապես պաշտոնական ընդհանուր բնութագրում կարող են այնպիսի տեղեկություններ լինել, որ երբ դրանք ջրի երես լողան, դժվար թե գտնվի որևէ մեկը, որ կամավորության սկզբունքով ցանկանա պատվաստվել կամ թույլ տալ, որ պատվաստեն իր երեխային, խնամարկյալին:

2017 թվականից Հայաստանում նախատեսվում է իրականացնել պապիլոմա վիրուսի դեմ պատվաստումներ 13 տարեկան ու դրանից բարձր տարիքային խմբի աղջիկների մոտ` ամերիկյան  «Merck» ընկերության «Գարդասիլ» պատվաստանյութով: Ըստ ՀՀ առողջապահության նախարարության Իմունոկանխարգելման ազգային ծրագրի ղեկավար Գայանե Սահակյանի, 13 տարեկանում «Գարդասիլ»-ի առաջին դեղաչափը (դոզան) ներարկելուց 6 ամիս հետո նախատեսվում է նշված պատվաստանյութի 2-րդ դեղաչափի ներարկումը:

«Իրականում անվտանգությունը բավականին ապացուցված է»,- «Արարատ» հեռուստաընկերությանը վերջերս տված հարցազրույցում ասել է Գայանե Սահակյանը:

Իրականում ՀՀ առողջապահության նախարարության Իմունոկանխարգելման ազգային ծրագրի ղեկավար Գայանե Սահակյանը կամ անտեղյակ է «Գարդասիլ» պատվաստանյութի կիրառման վտանգներին ու պատճառած վնասներին, ինչն այս պարագայում ուղղակի աններելի է, կամ պարզապես ստում է` փորձելով փափուկ բարձ դնել ՀՀ բնակչության գլխի տակ:

Թե առողջական ի՞նչ խնդիրներ և անդառնալի հետևանքներ կարող է առաջացնել հիշյալ պատվաստանյութը, ներկայացված է Stop-g7.com կայքի կողմից «ԱՎԵԼԻ ՔԱՆ 50 ՀԱԶԱՐ ԱՎԵՐՎԱԾ ՃԱԿԱՏԱԳՐԵՐ. ՊԱՊԻԼՈՄԱ ՎԻՐՈՒՍԻ ԴԵՄ «ԳԱՐԴԱՍԻԼ» ՊԱՏՎԱՍՏԱՆՅՈՒԹԻ ԶՈՀԵՐԸ ԱՄՆ-ՈՒՄ» վերտառությամբ հրապարակված տեսանյութում: 

«Մինչև «Գարդասիլ» պատվաստանյութի ներարկումը, նա երբեք չէր հիվանդացել, երբեք հիվանդանոց չենք դիմել»:

«Այս աղջիկներին զանգվածային պատվաստումներ կատարեցին դպրոցում, որից հետո նրանց մոտ սկսեցին առաջանալ առողջական խնդիրներ: Եվ նրանց թիվը տարեցտարի աճում է»:

2013 թվականին «Գարդասիլ» պատվաստանյութի առաջացրած ծանր հետևանքներից հետո Ճապոնիայի կառավարությունը դադարեցրեց պատվաստումներ կատարելու մասին քարոզչությունը:

ԱՄՆ կառավարության VAERS տվյալների բազայի համաձայն, գրանցվել է HPV (մարդու պապիլոմավիրուսի) վիրուսի դեմ պատվաստանյութի կողմնակի ազդեցությունների ավելի քան 50 000 դեպք: Մարդկանց մոտ գրանցվել են անպտղության դեպքեր, վերարտադրողական գործառույթի խանգարումներ, վիժումներ, մկանային ցնցումներ, նյարդային համակարգի խանգարումներ, արյան ճնշման փոփոխություններ, գլխացավեր, հոդացավեր և այլն:

Տեսանյութն ավարտվում է հետևյալ հարցադրմամբ` «Ո՞ւմ պատվերով և ո՞ր պաշտոնյաների կողմից են թիրախավորվել ապագա հայ մայրերը` մեր զավակները»:

«Գարդասիլ» պատվաստանյութի զոհերի վերաբերյալ մնացյալը` կից ներկայացվող տեսանյութում:

 

Նոյյան տապան  -   Հասարակություն