Civic.am-ը ներքաղաքական իրադարձությունների, ցուցարարների և ոստիկանության միջև տեղի ունեցած միջադեպերի մասին զրուցել է Հելսինկյան քաղաքացիական ասամբլեայի Վանաձորի գրասենյակի ղեկավար Արթուր Սաքունցի հետ։

 

- Պարոն Սաքունց, հունիսի 3-ին ընդդիմադիր ցուցարարների և ոստիկանության միջև տեղի ունեցավ բախում, որի արդյունքում տուժածների մեջ գերակշիռ թիվ էին կազմում ոստիկանները, որոնք վնասվածքներ էին ստացել տարբեր առարկաներից, այդ թվում՝ մուրճից։ Կհիշե՞ք որևէ ընդդիմադիր ուժի, որը երբևէ իրեն այդքան ագրեսիվ կպահեր, որքան այսօրվա ընդդիմադիրներն են։  

 

- Այս ներկա ընդդիմադիր ուժերը, երբ ժամանակին ընդդիմություն էին, նույն վարքն էին դրսևորել, և նաև երբ իշխանություն էին, էլի նույն վարքագիծն են դրսևորել՝ արդեն իշխանական լծակներ օգտագործելով։ Դրա համար եկեք այստեղ այդ հարցն առանձնացնենք, որ այս ուժերը՝ անկախ անվանումներից, իրենց բովանդակությամբ, իրենց մոտեցումներով, վարքագծով մշտապես աչքի են ընկել ագրեսիվությամբ, և բռնությունն է եղել նրանց հիմնական գործիքակազմը։ Երբ նրանք իշխանություն էին մոտ քսան տարի, այդ ժամանակահատվածում գոյություն ունեցող ընդդիմությունները որևէ անգամ բռնություն չեն կիրառել, բռնության և բռնարարքների կոչ չեն արել ոստիկանության  նկատմամբ, այդպիսի ոճ չի եղել։ Եղել են շատ եզակի առանձին էպիզոդներ՝ առանձին անհատների մասնակցությամբ, բայց դա որևիցե անգամ չի ողջունվել, ընդհակառակը՝ հրապարակավ կոչ է արվել զսպվածության, և բռնությանը բռնությամբ չպատասխանելու վարքագիծն է եղել. հիշենք 2003 թվականը, 2004-ը, 2007-ը, երբ սկսվեց նախընտրական այդ ժամանակահատվածը, 2008-ի մասին արդեն չեմ խոսում, երբ հանգիստ, խաղաղ քնած էին վրաններում, և ոստիկանական ուժերն ուղղակի հարձակվեցին։ Այսինքն՝ այստեղ ակնհայտ է, որ ներկա ընդդիմության համար բռնությունը պայքարի կամ քաղաքականության հիմնական գործիքներից մեկն է։  Բայց հունիսի 3-ի այդ ամբողջ իրավիճակը, ինչպես և բոլոր նախորդ իրավիճակները նախկինում, պետք է քննության առնվեին։ 

 

- Բայց հարուցվել է քրեական գործ, և կան ձերբակալվածներ։

 

- Իմ համոզմամբ՝ խնդիրը միայն ձերբակալված անձինք չեն, այլ  առաջին հերթին բռնության ցանկացած դեպք՝ այդ ամբողջ ցույցի հետ կապված, պետք է դառնա քննության առարկա, և օբյեկտիվ քննության արդյունքում բացահայտվեն դրանց դրդողները, շարժառիթները, պատճառահետևանքային կապը։ Խոսքը վերաբերում է իրավական գնահատական տալուն, որպեսզի տարատեսակ մեկնաբանություններն այլևս քաղաքական այն նշանակությունը չունենան, որը փորձում են տալ։ Ի վերջո, դա պետք է լինի իրավական և ժողովրդավարական պետության պահանջներին համապատասխան քննություն, որն ի վերջո կարմիր գիծ կքաշի և կասի, թե ինչպիսին չպետք է լինի ցույցը, ինչպիսին չպետք է լինեն ոստիկանության գործողությունները, և ինչպես պետք է լինի։  

 

- Հատկապես հունիսի 3-ի միջադեպից հետո շատ է խոսվում, որ դրանում իրենց մեղքի բաժինն ունեն նաև որոշ պատգամավորներ, որոնց սադրիչ հայտարարություններից հետո տեղի ունեցան այդ բախումները։ Ի՞նչ եք կարծում՝ այդ պատգամավորներին կզրկե՞ն անձեռնմխելիությունից։ 

 

- Երբ քննության արդյունքում ամեն մի պատգամավորի գործողությունները նաև քննության առնվեն, որովհետև ամեն մի պատգամավոր նաև կոնկրետ հարցերի է, չէ՞, պատասխանելու, դրանով կպարզվի, որ ունենալով անձեռնմխելիություն՝ ինչքանով են իրենք հաշվի առել այն հանգամանքը, որ ցույցի մասնակից քաղաքացիները պաշտպանված չեն անձեռնմխելիությամբ, բայց մյուս կողմից էլ՝ չի կարելի, որ անձեռնմխելիությունը հիմք հանդիսանա մարդու համար, որ եթե ինքը հակաօրինական գործողություն է կատարել կամ հրահրել է, մնա անպատիժ։ Իմ ասածի ամբողջ իմաստն այդ անպատժելիության հաղթահարումն է՝ անկախ նրանից, թե ով է այդ անպատժելի գործողություն կատարողը։ Ի վերջո, պատգամավորն օրենսդիր իշխանության ներկայացուցիչ է, իշխանության մյուս ճյուղը ոստիկանությունն է, վերջիվերջո այդ ինչպես եք հարաբերվել, որ նման իրավիճակ է  ստեղծվել։   

 

- Այսօր ընդդիմությունը ԵՄ դեսպանատան դիմաց բողոքի ակցիա էր իրականացրել, որի ժամանակ «Հայաստան» դաշինքի պատգամավոր Արամ Վարդևանյանը, դիմելով դեսպանությանը, ասել էր, որ   ոստիկանությունը լուսաձայնային նռնակ է օգտագործում, իսկ դեսպանատունը լուռ է։ Ինչպե՞ս սա կմեկնաբանեք։

 

- Դա վկայում է այն մասին, որ քննությունն առավել քան անհրաժեշտ է  իրականացնելը, որպեսզի նման մանիպուլյացիաները չշարունակվեն։ Բայց մյուս կողմից էլ՝ Արամ Վարդևանյանը կամ մնացած պատգամավորները պետք է որ ավելի շուտ, ելնելով իրենց քաղաքական ղեկավարների մոտեցումներից, ակնկալիքներ ունենան ՌԴ դեսպանից, և իրենց իրավունքների վերաբերյալ հարցերով այնտեղից ակնկալիքներ ունենան։ Մի կողմից՝ դուք եվրոպական կառույցներին անընդհատ արժեզրկում եք, համարում եք, որ եվրոպական կառույցները  ապազգային են, ազգային արժեքներին հակընդդեմ են և այլն, իսկ մյուս կողմից էլ՝ հենց ինչ-որ հարց է ծագում, անմիջապես դիմում եք այնտեղ, որ ի՞նչ։ Բայց այս մանիպուլյացիաների վերջը կարող է տրվել հենց քննության արդյունքում, երբ կա հակաիրավական գործողությունների մի ամբողջ շղթա։ Այնպես որ, թող պահանջեն, բայց կարծում եմ, որ ԵՄ-ն միշտ հստակ է արտահայտվել իրավունքի գերակայության սկզբունքի օգտին և այդ արժեքների օգտին, այդ թվում՝ նաև այս մարդկանց իրավունքների հետ կապված, միաժամանակ հորդորելով, որ խաղաղ ցույցի կանոններից, պահանջներից պետք է դուրս  չգալ, և մշտապես օբյեկտիվ են եղել։ 

 

- Ընդդիմությունը նամակ էր  ուղարկել ՀՀ-ում գտնվող ՌԴ Պետական դումային նախագահ Վյաչեսլավ Վոլոդինին՝ խնդրելով նրա հետ հանդիպում, սակայն վերջինս հրաժարվել է  հանդիպել նրանց։ Ըստ ձեզ՝ ինչո՞ւ Վոլոդինը  չընդունեց ընդդիմությանը։

 

- Որովհետև իրենց պետք չի հրապարակավ ընդունել։ Շատ լավ էլ անհրաժեշտության դեպքում ընդունում են դեսպանությունում, որը հրապարակային չի, և ակնհայտ է, որ իրենք ունեն անթաքույց աջակցություն ՀԱՊԿ-ի առանցքային պետությունների, ՌԴ-ի տարբեր շրջանակների կողմից, որի վկայությունն են զանգվածային լրատվության միջոցներով բազմաթիվ անդրադարձերը՝ տարբեր խոսնակների մակարդակներով, ընդհուպ մինչև Անդրանիկ Միհրանյանի մասնակցությամբ։ Այնպես որ, չեն ուզեցել բացահայտվել՝ իմ կարծիքով։

 

 

Նոյյան տապան  -   Ի՞նչ է գրում մամուլը