Ծնվել է ճարտարապետ, նկարիչ, ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ, ակադեմիկոս Կարո Հալաբյանը

  • -- ::   | Հայաստան  |  


 

1897 թ. հուլիսի 26-ին ծնվել է ճարտարապետ, նկարիչ, ՀԽՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ,  ակադեմիկոս Կարո Հալաբյանը: (Վախճ. 1959 թ.):
 
Կարո Հալաբյանը 1917 թ-ին ավարտել է Թիֆլիսի Ներսիսյան դպրոցը, 1929 թ-ին՝ Մոսկվայի բարձրագույն գեղարվեստատեխնիկական ինստիտուտը: Հալաբյանն ստեղծել է Ստեփան Շահումյանի, Սիմոն Տեր-Պետրոսյանի (Կամո) դիմաքանդակները, երգիծական գծանկարների շարք, նկարազարդել Եղիշե Չարենցի գործերից: 1924 թ-ին Հայաստանի Առաջին պետթատրոնում (այժմ՝ Երևանի Գաբրիել Սունդուկյանի անվան թատրոն) ձևավորել է (Միքայել Մազմանյանի հետ) Անատոլի Լունաչարսկու «Կարմիր դիմակ» («Հրձիգներ»), Դերենիկ Դեմիրճյանի «Քաջ Նազար» պիեսների բեմադրությունները: 
 
1929–31 թթ-ին ղեկավարել է Հայաստանի առաջին նախագծային հաստատությունը՝ Պետնախագիծ ինստիտուտը: Ճարտարապետներ Մ. Մազմանյանի և Գևորգ Քոչարի հետ Հալաբյանը ծավալել է Հայաստանի բնակավայրերի հատակագծման, կառուցապատման աշխատանքները:
1928– 1929 թթ-ին Երևանում նախագծել է Կառուցողների ակումբը (այժմ՝ Կոնստանտին Ստանիսլավսկու անվան ռուսական թատրոնի և Օլիմպիական կոմիտեի շենքերը), 1929–30 թթ-ին՝ Երկրաբանական վարչության շենքը, 1930–32 թթ-ին՝ Երևանի ջրէկի բնակելի «շախմատաձև» տունը, 1930 թ-ին՝ Ղարաքիլիսայի (այժմ՝ Վանաձոր)  գլխավոր հատակագիծը: 
 
1932 թ-ից ապրել և ստեղծագործել է Մոսկվայում. նրա նշանավոր կառույցներից են Մոսկվայում հնգաթև աստղի ձևով կառուցված խորհրդային բանակի կենտրոնական թատրոնի (այժմ` Ռուսաստանի բանակի կենտրոնական թատրոն) շենքը (1934–40 թթ., ճարտարապետ Վասիլի Սիմբիրցևի հետ), Նյու Յորքի միջազգային ցուցահանդեսի ԽՍՀՄ տաղավարը (1939 թ., ճարտարապետ Բորիս Իոֆանի հետ), որի համար արժանացել է Նյու Յորքի պատվավոր քաղաքացու կոչման: 
Հայ ճարտարապետության ավանդույթների նորովի բացահայտմամբ առանձնանում էր ՀԽՍՀ տաղավարը՝ Համամիութենական գյուղատնտեսական նվաճումների ցուցահանդեսում (Մոսկվա, 1939 և 1954 թթ., ճարտարապետ Սամվել Սաֆարյանի հետ):
 
Հայրենական մեծ պատերազմի (1941–45 թթ.) տարիներին Հալաբյանը գլխավորել է ԽՍՀՄ ճարտարապետական ակադեմիային առընթեր հատուկ արվեստանոցը, ղեկավարել երկրի կարևորագույն արդյունաբերական և պաշտպանական
կառույցների լուսաքողարկման նախագծման, 1943 թ-ին` Ստալինգրադի (այժմ՝ Վոլգոգրադ) վերականգնման, ինչպես և հետպատերազմյան բնակելի տների նոր տիպերի նախագծերի մշակման աշխատանքները: 1950–51 թթ-ին Հալաբյանը նախագծել է Սոչիի ծովային կայարանը (ճարտարապետ Լ. Կառլիկիի հետ), իսկ կյանքի վերջին տարիներին՝ Մոսկվայի Խիմկի-Խովրինո խոշոր բնակելի զանգվածը (կառուցապատվել է 1960-ական թվականներին):
 
Հալաբյանը ԽՍՀՄ ճարտարապետական ակադեմիայի ակադեմիկոս էր (1949–53 թթ-ին՝ ակադեմիայի փոխնախագահ), ԽՍՀՄ ճարտարապետների միության պատասխանատու քարտուղար (1932–50 թթ.), «ԽՍՀՄ ճարտարապետություն» ամսագրի պատասխանատու խմբագիր (1933–48 թթ.), Ճարտարապետների Բրիտանական թագավորական ինստիտուտի պատվավոր թղթակից անդամ (1936 թ.), Ճարտարապետների միջազգային միության հիմնադիրներից: 
 
Հալաբյանի անունով Երևանում կոչվել է փողոց, 1997 թ-ին՝ ծննդյան 100-ամյակի առթիվ, Երևանի Օղակաձև զբոսայգում տեղադրվել է հուշաքար: 
 

 

  -