Երկար տարիներէ ի վեր ամերիկահայ համայնքը դժգոհ է Արցախի վերաբերեալ Միացեալ Նահանգներու քաղաքականութենէն:

 

Ամէն անգամ, երբ Ատրպէյճան կրակ կը բանայ Հայաստանի եւ Արցախի վրայ, ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի համանախագահ Ճէյմզ Ուորլիք եւ անոր նախորդները, թաքնուելով չէզոքութեան քօղին տակ, մեղքը կը բարդեն հակամարտութեան երկու կողմերուն վրայ: Այսպիսի անարդար մօտեցում մը կը խրախուսէ Ալիեւը, որ աւելի սաստկացնէ իր յարձակումները:

Այսօրինակ արիւնալի յարձակումները վերացնելու կամ գոնէ նուազագոյնի իջեցնելու համար, Քոնկրեսի 85 անդամներ վերջերս համատեղ նամակ մը ստորագրեցին՝ կոչ ընելով Օպամայի վարչակազմին՝ իրականացնելու հետեւեալ երեք քայլերը, երկու երկիրներու միջեւ գտնուող սահմանին վերաբերեալ. նախ՝ դուրս հանել դիպուկահարները, երկրորդ՝ աւելցնել միջազգային դիտորդներու թիւը եւ երրորդ՝ տեղադրել կրակոցներու ուղղութիւնը ճշդող սարքեր: Զարմանալի չէ, որ Ատրպէյճան կը մերժէ բոլոր երեք առաջարկներն ալ, մինչդեռ Հայաստան, Արցախ եւ Մինսկի խումբի միջնորդները (Ֆրանսա, Ռուսիա եւ Միացեալ Նահանգներ) կ՛ընդունին զանոնք:

Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու Ներկայացուցիչներու տան արտաքին յարաբերութիւններու յանձնաժողովի նախագահ Էտ Ռոյս անցեալ շաբաթ դռնփակ ճեպազրոյց մը ունեցաւ դեսպան Ուորլիքի հետ, կապուած՝ իր եւ քոնկրեսական Էլիըթ Էնկըլի կողմէ նախաձեռնուած առաջարկներու իրականացման հարցին: Իսկ մինչեւ այդ դռնփակ հանդիպման կայացումը, Ամերիկայի Հայ Դատի յանձնախումբը տարածեր էր տասը հարցումներ՝ դեսպան Ուորլիքի ուղղուած: Եւ որովհետեւ ցարդ յայտնի չէ, թէ այդ հարցումները հարցուե՞ր են քոնկրեսական ճեպազրոյցին ընթացքին կամ ոչ, ապա պէտք է խնդրել Օպամայի վարչակազմէն, որ հրապարակաւ արձագանգէ այդ տասը հարցումներուն, որպէսզի բոլորը տեղեակ ըլլան Արցախեան հակամարտութեան վերաբերեալ անոր դիրքորոշման:

Պաշտօնական պատասխանի ստացումը ապահովելու համար ես կ՛առաջարկեմ այս հարցումները տեղադրել Սպիտակ տան կայքի «Առաջարկներ» բաժինին մէջ: Կայքին մէջ նշուած է, որ Օպամայի վարչակազմը 60 օրուան ընթացքին հանդէս կու գայ պաշտօնական պատասխանով՝ որեւէ առաջարկի մասին, որ տեղադրման պահէն մինչեւ 30 օր կը հաւաքէ 100 հազարէ աւելի ստորագրութիւն: Ատրպէյճանցիները արդէն օգտուած են այս բացառիկ հնարաւորութենէն՝ Սպիտակ տան կայքին մէջ տեղադրելով երկու հակահայկական առաջարկներ, որոնք համապատասխանաբար հաւաքած են 105,686 եւ 126,828 ստորագրութիւն: Ինչպէս կ՛ակնկալուէր, Սպիտակ տունը հանդէս եկած է յայտարարութեամբ՝ ի պատասխան ատրպէյճանական երկու առաջարկներուն:

Ստորեւ ներկայացուած են Ամերիկայի Հայ Դատի յանձնախումբի տասը հարցումները, որոնք իբրեւ առաջարկ պէտք է տեղադրել Սպիտակ տան կայքին վրայ.

1) Ի՞նչ յատուկ քայլերու ձեռնարկած է (եթէ կան) Միացեալ Նահանգներու կառավարութիւնը՝ ապահովելու համար Ռոյս-Էնկըլի խաղաղութեան հաստատման ուղղուած առաջարկները, մասնաւորապէս՝ դիպուկահարներու սահմանէն հեռացման, դիտորդներու յաւելման եւ շփման գիծի երկայնքով կրակոցներու ուղղութիւնը ճշդող համակարգերու տեղադրման կապուած համաձայնութիւն մը գոյացնելու առնչութեամբ:

2) Միացեալ Նահանգներու Պետական բաժանմունքը շատ համարձակ եւ յստակ էր, թէ իր կարծիքով, հայկական կողմը ինչպիսի՛ զիջումներու պէտք է երթայ: Արդեօք Մ. Նահանգներու կառավարութիւնը պատրա՞ստ է այս հանրային դիւանագիտութեան համապատասխան նոյնքան բացայայտ եւ յստակ պահանջներ ներկայացնելու Ատրպէյճանին:

3) Որո՞նք են այն յատուկ փաստերը, իրաւական փաստարկները եւ քաղաքական նկատառումները, որոնք յանգեցուցած են մեր կառավարութիւնը՝ Քոսովոյի պաշտօնական, սակայն ոչ՝ Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան ճանաչման:

4) Արդեօք Ատրպէյճանի կառավարութեան ներքին հալածանքներու եւ փտախտի մասին տուեալները որեւէ ձեւով կ՛ազդե՞ն այն իրականութեան վրայ, թէ մեր կառավարութիւնը ինչպէ՞ս կը  նայի Լեռնային Ղարաբաղի վրայ իշխանութիւն տարածելու Ատրպէյճանի ձգտումին:

5) Ինչո՞ւ Ատրպէյճանի կողմէ æուղայի միջնադարեան հայկական գերեզմանատան լիովին փաստագրուած (եւ տեսանկարահանուած) ոչնչացումը երբեք տեղ չգտաւ Պետական բաժանմունքի Մարդու իրաւունքներու կամ կրօնական ազատութեան մասին զեկոյցներուն մէջ:

6) Ի՞նչ է Միացեալ Նահանգներու կառավարութեան ներկայ պահանջը (եթէ կայ)՝ արդէն ազատ արձակուած եւ մինչեւ այսօր չզղջացող մարդասպան, կացինահարող Ռամիլ Սաֆարովը կրկին բանտարկելու հարցին վերաբերեալ:

7) Ինչպիսի՞ն է Միացեալ Նահանգներու քաղաքականութիւնը՝ Ատրպէյճանի կառավարութեան կողմէ ԱՄՆի հայկական ծագում ունեցող քաղաքացիներուն դէմ ի գործ դրուած ճամբորդական սահմանափակումներուն վերաբերեալ:

8) Ինչպիսի՞ն է Ամերիկայի քաղաքականութիւնը՝ ՆԱԹՕի անդամ երկիրներու եւ յատկապէս Թուրքիոյ նկատմամբ, որ յարձակողական արդի զէնքեր կը վաճառէ կամ կը փոխանցէ Ատրպէյճանի:

9) Ի՞նչ յատուկ սահմանափակումներ գոյութիւն ունին ճամբորդական եւ կապի առնչութեամբ՝ Միացեալ Նահանգներու քաղաքացիներու եւ պաշտօնատար անձերու եւ Լեռնային Ղարաբաղի միջեւ: Ի՞նչ հիմնաւորումներ կան այս ազատութիււններու գծով գործադրուած որեւէ սահմանափակումի համար: Ո-րո՞նք են նման սահմանափակումներու (եթէ կան) ենթադրեալ օգուտները:

10) Ձեր կարծիքով՝ ի՞նչ օգուտներ կը հետապնդուին (եթէ կան) Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներու պաշտօնական հանրայայտ զսպուածութեամբ՝ Ատրպէյճանի բացայայտ հակահայկական սադրանքները, սպառնալիքները եւ միջսահմանային յարձակումները վիճարկելու գծով:

Կը կարծեմ, որ լայն հնչեղութիւն ստացած առաջարկը կրնայ 100 հազարէն աւելի ստորագրութիւն հաւաքել Սպիտակ տան կայքին վրայ տեղադրուելէն մինչեւ 30 օր, յատկապէս եթէ նշանաւոր անձերու բազմաթիւ հետեւորդներ նեցուկ կանգնին տուեալ առաջարկին:

 

Թարգմանեց՝

ՌՈՒԶԱՆՆԱ ԱՒԱԳԵԱՆ

Արեւմտահայերէնի վերածեց՝

«Եռագոյն» կայքը

 

  -   Յօդուածներ