Ռուսաստանն ու «թյուրքական աշխարհը» ընդդեմ հայկական պետականության
29-11-2021 15:23:01 | Հայաստան | Ի՞նչ է գրում մամուլը
lragir.am. Էրդողանն իրար հետեւից գագաթնաժողովներ է անկացնում՝ ազդարարելով թյուրքական աշխարհի միավորման «կատարված փաստը»։ Աշխաբադում ՏՀԿ հանդիպմանը այս գաղափարին փորձեցին ներգրավել նաև Իրանը, Էրդողանն էլ հավաստել է, որ «Մոսկվան մեզ հետ է»։ Ավելի վաղ Էրդողանը հայտարարել էր, որ «Ռուսաստանն ու Չինաստանը թյուրքական աշխարհի բնական անդամներ են»։ Հիշելով, թե որտեղից են սերել ու տարածվել թուրքերը (ռուսական Ալթայից)՝ Կրեմլի խոսնակ Պեսկովն ավելի վաղ ասել էր, որ առանց Ռուսաստանի թյուրքական աշխարհ չկա։
«Ցամաքի մեկ վեցերորդի» վրա 10 երկրներ արդեն մեկ տարի ընդունում են, որ դրա ճակատագիրը կախված է Հայաստանով միջանցքի թելից։ «Զանգեզուրի միջանցքը» շուտով կբացվի, ասել է Ալիևը։
«Թուրքական աշխարհը» հիմա էլ կապված է կոմունիկացիաներով՝ Բաքվից Իրանով կարելի է գնալ Նախիջևան, իսկ այնտեղից՝ Թուրքիա, իսկ Բաքու-Թբիլիսի-Կարս (Ջեյհան) «դարի նախագծերը» թույլ են տալիս կապ հաստատել Վրաստանի տարածքով։ Բայց «թյուրքական աշխարհը» ցանկանում է ուղիղ ցամաքային կապ Հայաստանի տարածքի բռնակցմամբ։
Եթե բոլորը համաձայն են, ի՞նչն է խանգարում գործը հասցնել մինչև վերջ։ Հայաստանի միակ զրահն իր պետականությունն է՝ որպես միջազգային իրավունքի մաս, և այն հնարավոր չէ արմատախիլ անել անգամ պատերազմով։
Հայաստանը ՄԱԿ-ի անդամ է, և Հայաստանի տարածքով հնարավոր է «միջանցք» անցկացնել, եթե Հայաստանը համաձայնի իր տարածքի մի մասի բռնակցմանը։ Եթե այս շաբաթ Մոսկվայում համաձայնեցնեն սահմանազատման հանձնաժողովի ստեղծումը «խորհրդային քարտեզների» հիման վրա, առանց միջազգային իրավական հենքի, ապա Հայաստանը կամավոր կհրաժարվի իր պետականությունից։
Սահմանազատումը և սահմանագծումը պետք է իրականացվի միջազգայնորեն ճանաչված փաստաթղթերի հիման վրա։ Նման ամենաթարմ փաստաթուղթը 1994 թվականի Բիշքեկի համաձայնագիրն է, որով հաստատվել է հրադադարը տարածաշրջանում։ Ցանկացած կարգավորում պետք է բխի 1994 թվականի իրավիճակից՝ որպես ելակետ։
Ռուս վերլուծաբանները գրում են, որ ԵՄ-ն կարող է ստանձնել Լեռնային Ղարաբաղի հարցով խաղաղության համաժողովի միջնորդի և կազմակերպչի դերը։ «Բայց նման համաձայնագիր, ինչպես ակնարկել է Ալիևը Սոչիում, կարող է պատրաստվել Մոսկվա-Բաքու-Երևան ձևաչափով», գրում է վերջին շրջանում Բաքվին ծառայության անցած Ստանիսլավ Տարասովը։
1994 թվականի սահմանների և միջազգային իրավունքի հիման վրա «խաղաղության համաժողովից» խուսափելու համար Ռուսաստանը Հայաստանին պարտադրում է միջանցքներ և «սահմանազատում»։ Ալիևը շնորհակալություն է հայտնել Ռուսաստանի Դաշնությանը, բարձր է գնահատել ռուս խաղաղապահների դերը և հույս հայտնել, որ աշխատանքը կշարունակվի հաջորդ տարի։
ՀԱՅԵՐԵՆ
Русский
English
Դաս. հայերեն
French
