Բազմահամակազմ խմբի ուսուցչին 75 տոկոսի հավելավճար կտրվի, սովորողների թիվը կսահմանվի 25․ ԿԳՄՍՆ նոր նախագիծ է շրջանառում
24-06-2022 20:44:29 | Հայաստան | Ի՞նչ է գրում մամուլը
ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի և սպորտի նախարարությունը հանրային քննարկման է ներկայացրել հանրակրթական դպրոցների դասարանների կազմավորման կարգի նախագիծը։
Կրթության գծով պատասխանատու գերատեսչությունը նախագծով առաջարկում է պարտադիր դարձնել տարրական և միջին մակարդակում առավելագույնը 25, իսկ ավագ մակարդակում՝ առավելագույնը 20 սովորող ունենալը։ Ոլորտի մասնագետների խոսքով՝ նման որոշման պատճառը տարիներ շարունակ հնչած դժգոհություններն են այն մասին, որ գերհագեցած դասարանում կրթության որակ ապահովելն անհնար է դառնում տարբեր պատճառներով, օրինակ՝ աշակերտակենտրոն ուսուցում իրականացնելու, դասապրոցեսին խմբային աշխատանք կատարելու, արդյունավետ մեթոդներ կիրառելու անհնարինության, մատուցված նյութի հարցմանը քիչ սովորողներ ընդգրկելու հիմնավորմամբ։
ԿԳՄՍՆ հանրակրթության վարչության պետ Արսեն Բաղդասարյանը «Հայկական ժամանակի» հետ զրույցում շեշտում է՝ նոր նախագծով ամրագրված այս կարգավորումն իրականություն է դառնալու հանրակրթության նոր չափորոշչի ներդրմանը զուգընթաց։
«Նպատակն է աշակերտներին ավելի ընդգրկել կրթական պրոցեսների մեջ։ Որքան ավելի շատ են սովորողները, այդքան ավելի դժվար է լինում անհատական աշխատանքներ տանել յուրաքանչյուրի հետ, իսկ եթե նրանց թիվը քիչ լինի, հեշտ կլինի անհատական մոտեցում և հետադարձ կապ ապահովել, հասկանալ՝ արդյոք աշակերտը տվյալ դասի նյութը յուրացրե՞ց, թե՞ ոչ, որքանո՞վ յուրացրեց։ Այսինքն՝ նոր կարգավորմամբ ապահովել արդյունավետ և որակյալ կրթություն»,- մանրամասնում է նա:
Գործող կարգի համաձայն՝ ներկայում ուսումնական հաստատություններում սովորողների առավելագույն քանակը սահմանված է 35։ Բաղդասարյանի խոսքով, սակայն, լինում են դեպքեր, երբ այդ նորմը չի պահպանվում, մինչև անգամ 35 սովորող է լինում դասարանում: Աշակերտների թվի պահպանումը պայմանավորված է նաև ՀՀ առողջապահության և քաղաքաշինության նորմերին համապատասխանեցնելու, ինչպես նաև փոքրաթիվ համակազմ ունեցող դպրոցներում որակյալ կրթություն կազմակերպելու անհրաժեշտությամբ:
«Մեծ դպրոցներում, հիմնականում քաղաքային և մեծ բնակավայրերի դպրոցներում, ունենում ենք 35 աշակերտից բաղկացած դասարաններ։ Բացի քաղաքաշինության և առողջապահական նորմերին համապատասխանելու խնդրից, տարբեր դժգոհություններից, այս կարգավորումը կնպաստի ավելի հասանելի և արդյունավետ կրթության տրամադրումը աշակերտներին։ Հանրակրթական դպրոցի դասարանները կազմավորվում են դպրոցի մանկավարժական խորհրդի որոշման հիման վրա՝ դպրոցի տնօրենի հրամանով, տարրական և միջին աստիճանում՝ յուրաքանչյուր ուսումնական տարվա համար, ավագ աստիճանում՝ յուրաքանչյուր կիսամյակի համար»,- նշում է հանրակրթության վարչության պետը։
Նոր չափորոշչի ամբողջական ներդրմանը զուգընթաց կկարգավորի նաև բազմահամակազմ դասարանների խնդիրը, այսինքն՝ եթե հանրակրթական ուսումնական հաստատության յուրաքանչյուր դասարանում սովորողների քանակը առավելագույն թվի կեսից պակաս է, և ֆինանսական միջոցները բավարար չեն։ Ըստ նախատեսվող կարգավորման՝ բազմահամակազմության սկզբունքն օգտագործելի է միայն արհեստ, արվեստ և ֆիզիկական կրթություն և անվտանգ կենսագործունեություն բնագավառների համար։ Մյուս բնագավառների և առարկաների դեպքում կգործի առանձնացված ուսուցման սկզբունքը։ Այսինքն՝ հիմնական նպատակներից մեկը բազմահամակազմ դասարանների պրակտիկայից առավելագույնս հրաժարվելն է:
«Բազմահամակազմ ուսումնական խումբ կարող է ձևավորվել իրար հաջորդող առավելագույնը երեք դասարանների սովորողներից։ Մի քանի դասարան մեկ դասարանի կազմում ընդգրկելու դեպքում ուսուցիչը ստիպված է 45 րոպե տևող դասի ընթացքում յուրաքանչյուր մակարդակի համար 15 րոպե ժամանակ հատկացնել։ Սա հիմնականում արդյունավետ չի լինում․ տուժում են կրթությունը և կրթության որակը»,- նկատում է զրուցակիցը։
Բազմահամակազմ դասարաններում դասավանդող ուսուցչի համար առկա են մի շարք դժվարություններ և լրացուցիչ աշխատանք իրականացնելու անհրաժեշտություն։ Բաղդասարյանի խոսքով՝ այդ նպատակով նախատեսվում է բազմահամակազմ ուսումնական խմբում դասավանդող ուսուցչին տրամադրել հավելավճար․ երկու դասարանի միավորման դեպքում՝ դրույքաչափի 50%-ի չափով, երեք դասարանի միավորման դեպքում՝ դրույքաչափի 75%-ի չափով: Ըստ մասնագետի՝ սա ուսուցիչների համար խթան կհանդիսանա ոչ միայն դասավանդման որակի առումով, այլև դպրոց մուտք գործելու հիմքեր ստեղծելու տեսանկյունից։
Ներկայում փոքրաթիվ աշակերտ ունեցող հանրակրթական ուսումնական հաստատություններում առկա են նաև քառահամակազմ դասարաններ՝ դասավանդվող բոլոր առարկաներով, ուստի սովորողների ուսուցումը կազմակերպելիս արձանագրվում են բազմաթիվ խնդիրներ։ Դրանք հիմնականում կապված են բազմահամակազմ դասարանները բոլոր առարկաների համար նույն մոտեցմամբ կազմավորելու, ուսուցչի՝ դասապրոցեսը մեթոդապես անարդյունավետ կազմակերպելու, դպրոցները դասավանդման համար ոչ բավարար գործիքակազմով համալրված լինելու հետ: Նոր նախագծով քառահամակազմ ուսուցում չի նախատեսվում։ Այս մոտեցումը նախատեսվում է փորձարկել Սյունիքի մարզում կրթական որակյալ ծառայությունների կազմակերպման ծրագրի շրջանակում։
Նախագծով ներկայացվող կարգավորումներով առաջարկվում է դասարանները կոմպլեկտավորել՝ դիտարկելով տարբեր առարկաների առանձնահատկությունները, դասավանդման մեթոդների համադրելիությունը, տարատարիք սովորողների համաժամանակյա ուսուցման համատեղելիությունը, ինչպես նաև միևնույն հետաքրքրություններն ունեցող սովորողների համար կրթական գործընթացի կազմակերպման հնարավորությունը՝ հրաժարվելով քառահամակազմ դասարաններ ձևավորելու սկզբունքից։
Նախագիծն ամբողջությամբ ուժի մեջ կմտնի 2026 թ. սեպտեմբերից՝ հաշվի առնելով ՀՀ-ում նոր չափորոշիչն ամբողջությամբ ներդնելու, ինչպես նաև կիրարկումն ապահովելու համար նախանշված ժամկետները: Մինչ այդ՝ առաջիկա մի քանի տարիները, կօգտագործվեն դպրոցների ֆիզիկական ենթակառուցվածքների, ուսուցիչների թվի հետ կապված հարցերը վերլուծելու և, ըստ առանձին դպրոցների, իրավիճակային կարգավորումները պլանավորելու համար։
«Նոր չափորոշիչ ասելով՝ նկատի ենք ունենում առանցքային և ամենաբովանդակային փոփոխությունները, որով հավասարապես կարևորվում են թե՛ գիտելիքը, թե՛ հմտությունը, թե՛ արժեհամակարգը։ Ինչպես նաև նոր չափորոշիչներով պարտադիր են դառնում մասնագիտական կողմնորոշման և առողջ ապրելակերպի ակումբները, 7-րդ դասարանից սկսած՝ նախագծային աշխատանքները, ՆԶՊ առարկայի շրջանակներում ճամբարների պարտադիր դառնալը։ Շեշտը դրվում է նաև գործնական լաբորատոր աշխատանքների վրա, այդ իսկ պատճառով բոլոր դպրոցները պետք է ունենան հնագիտական առարկանների լաբորատորիաներ»,- հավելում է ԿԳՄՍՆ հանրակրթության վարչության պետ Արսեն Բաղդասարյանը։
Նախագիծը հասանելի է իրավական ակտերի նախագծերի հրապարակման միասնական կայքում՝ e-draft.am-ում, որտեղ քաղաքացիները և ոլորտի մասնագետները մինչև հուլիսի 2-ը դրա վերաբերյալ կարող են իրենց առաջարկություններն ու դիտողությունները ներկայացնել։
ՀԱՅԵՐԵՆ
Русский
English
Դաս. հայերեն
French
