Благотворительный фонд «Инициативы развития Армении» (IDeA) представил победителей Открытого международного конкурса на разработку архитектурных решений элементов рекреационной инфраструктуры парка Дружбы в Гюмри. По результатам второго отбора члены жюри определили финалистов из 19 проектов в трех номинациях. 

 

Победителем сразу в двух номинациях — «Типовые архитектурные элементы» и «Уникальный архитектурный элемент» — стало московское бюро IND Architects.  Создавая дизайн павильонов вернисажа, архитекторы взяли за основу зигзагообразные элементы традиционной армянскоий архитектуры. Ячейки-модули могут менять свою конфигурацию — линейную для ритейла или выставок, волнообразную для фудкорта и кольцевую — для объединения мастеров одного ремесла по тематическому принципу. Разнообразие достигается за счет трансформирующихся деревянных конструкций с натягивающимся тентом, который своим узором напоминает нарядный армянский ковер. Вернисаж рассчитан на круглогодичное использование. 

 

Концепция павильона садовой школы вдохновлена ремесленной историей города и освещает уникальность национальных искусств. Внутренний каркас из металлических профилей создан на основе ортогональной сетки, позволяя павильону быть модульным. Раздвижные перегородки трансформируют пространство интерьера под необходимый формат мероприятий: ярмарка, вернисаж, лекции, мастер-классы, свободное использование. Зеленая площадь возвращается на крышу павильона за счет эксплуатируемой кровли. 

 

В номинации «Малые архитектурные формы» победил консорциум России и Армении SULIMAN, RAKOVSKAYA & SOFOYAN. В образе парковой скамьи архитекторы стремились найти легенду и сказание и показать культурный код Армении. Дерево и массивный камень соединяются так, чтобы дерево дышало со всех сторон. На плоских лицевых торцах камня можно разместить художественную или информационную графику-барельефы, рассказывая людям об этом месте. Длина скамьи может меняться в зависимости от контекста, собираясь в линейные и групповые композиции. 

 

Конкурс является частью проекта комплексного развития парка, раскрывающего идентичность города и идею международной взаимопомощи. Всего было получено 84 заявки из 16 стран и 37 городов. Активное участие приняли и локальные архитекторы, в том числе две коллаборации.

 

Отбор победителей прошел методом онлайн-голосования экспертного жюри. Основным критерием оценки участников стало соответствие работ принципам проектирования: функциональность, экологичность, эргономичность, возможность реализации. Также учитывались соответствие техническому заданию, архитектурный облик, стоимость реализации и решения по локальной идентичности, а именно, адаптация современных решений к культурному контексту Армении.

 

В состав профессионального жюри конкурса вошли Генеральный директор консалтингового бюро «Атлас» Александра Сытникова, архитектор и исследователь Андрей Иванов, заместитель председателя комитета по градостроительству Республики Армения Нуне Петросян, партнер архитектурного бюро Karres en Brands Дариус Резнек, со-основатель ландшафтного бюро Openfabric Франческо Гарофало, ландшафтный архитектор и  сооснователь бюро Glaßer und Dagenbach GBR Удо Дагенбах, главный архитектор и партнер бюро OFFCON Федор Ращевский, помощник губернатора Ширакской области Республики Армения Эмма Багдасарян, исполнительный директор фонда «Инициативы развития Армении» (IDeA) Елена Абовян. 

 

Соучредитель фонда IDeA Рубен Варданян: «Жизнь продолжается и несмотря на всё произошедшее мы будем строить новую Армению для наших детей. Восстановленный и переосмысленный парк Дружбы станет уникальным общественным пространством, способствующим развитию туризма и инфраструктуры города. В этом плане международный конкурс дал возможность молодым и талантливым архитекторам внести свой вклад в развитие города Гюмри, известного своей богатой историей, культурой и традициями. Победители станут соавторами нового, современного общественного пространства. Для нас крайне важно, что жители Гюмри активно участвуют в концептуальном планировании парка и считают важным проведение международного конкурса, который не только создал новый прецедент, но и отразил основную идею парка – символ дружбы. Этот проект объединил много людей и действительно станет парком дружбы и благодарности». 

 

Федор Ращевский, главный архитектор и партнер бюро OFFCON: «Малые архитектурные формы не имеют в своей значимости привязки к территории. Это язык, на котором город говорит со своими жителями и гостями, это универсальная метрика степени современности страны – развитая общественная городская жизнь, которая нуждается в качественном пространстве, с малыми формами в том числе».  

 

Cо-основатель ландшафтного бюро Openfabric Франческо Гарофало: «Основные критерии, которыми я руководствовался при выборе победителей – креативность предложений и качество композиции. Ряд идей очень вдохновляющие и самобытные, было бы здорово увидеть их реализованными. Малые архитектурные формы интересны в широком смысле. Благодаря своему масштабу их возможно реализовать при ограниченном бюджете».

 

Партнер архитектурного бюро Karres en Brands Дариус Резнек: «В работах участников мне было интересно посмотреть, насколько успешно они перевели культурную самобытность Армении и локальную идентичность в современные архитектурные решения. Во многих отношениях отдельные элементы парка важнее, чем любые другие аспекты его дизайна, и конкурс стал уникальной возможностью взять ответственность за их формирование».

 

Парк расположен в северной части города, между историческим центром и жилыми, промышленными районами. Центральная улица города соединяет все главные достопримечательности и общественные пространства Гюмри. Обновленный парк станет первой современной зеленой территорией на популярном маршруте среди местных жителей и туристов. 

 

***

Фонд IDeA

Благотворительный фонд «Инициативы развития Армении» – частная некоммерческая организация по реализации долгосрочных программ устойчивого развития Армении. В партнерстве с государственными структурами, международными организациями, частными инвесторами и местным сообществом фонд оказывает положительное воздействие на социально-экономическую ситуацию в стране. Ключевые элементы концепции развития – рост благосостояния, гармоничная среда обитания, высокое культурное развитие и сохранение идентичности. Особое стратегическое значение для городского развития и туризма имеет программа развития Гюмри. 

 

«Հայաստանի զարգացման նախաձեռնություններ» (IDeA) բարեգործական հիմնադրամը ներկայացնում է Գյումրիի Բարեկամության այգու ռեկրեացիոն ենթակառուցվածքի տարրերի ճարտարապետական լուծումների մշակման միջազգային բաց մրցույթի հաղթողներին: Երկրորդ փուլի արդյունքներով` ներկայացված 19 նախագծերից ժյուրիի անդամներն ընտրել են հաղթողներին 3 անվանակարգում:    

 

IND Architects մոսկովյան բյուրոն հաղթել է միաժամանակ երկու անվանակարգում՝ «Ստանդարտ ճարտարապետական տարրեր» և «Յուրօրինակ ճարտարապետական տարր»: 

 

Վերնիսաժի տաղավարների դիզայնը մշակելիս, ճարտարապետներն օգտագործել են հայկական ավանդական ճարտարապետությունում առկա զիգզագաձև տարրերը: Ներկայացված մոդուլները կարող են ձևափոխվել. գծայինը՝ ցուցահանդեսների և տոնավաճառների համար, ալիքաձևը՝ հանրային սննդի տարածքի համար, շրջանաձևը՝ նույն արհեստն ունեցող վարպետների թեմատիկ միավորման համար: Տաղավարների բազամազանությունը իրագործելի է ձևափոխվող փայտե կոնստրուկցիաների և ձգվող հովանիների շնորհիվ, որոնք իրենց նախշերով հիշեցնում են հայկական նրբաճաշակ գորգ: Վերնիսաժը նախատեսված է շուրջամյա գործածության համար:     

 

Այգեգործության դպրոցի տաղավարի կոնցեպցիան ոգեշնչված է քաղաքի արհեստագործության պատմությամբ և արտացոլում է ազգային արվեստների յուրահատկությունը: Մետաղական պրոֆիլներից կազմված ներքին կարկասը ստեղծված է օրթոգոնալ ցանցի հիման վրա, որը թույլ է տալիս տաղավարը դարձնել մոդուլային: Շարժական միջնապատերը կարող են ձևափոխել ինտերիերի տարածքը՝ ըստ միջոցառման անհրաժեշտ ձևաչափի. տոնավաճառ, վերնիսաժ, դասընթացներ, վարպետության դասեր, ազատ ժամանցի ապահովում: Տաղավարի տանիքը կծածկվի կանաչապատ տարածքով: 

 

«Փոքր ճարտարապետական ձևեր» անվանակարգում  հաղթել է SULIMAN, RAKOVSKAYA & SOFOYAN Հայաստանից և Ռուսաստանից համատեղ ներկայացված կոնսորցիումը: Այգու նստարանների դիզայնը մշակելիս ճարտարապետները ձգտել են գտնել առասպել և ներկայացնել Հայաստանի մշակութային ծածկագիրը: Փայտն ու կարծր քարը միաձուլվում են այնպես, որպեսզի փայտն ամբողջությամբ և հավասարապես բոլոր կողմերից կարողանա շնչել: Քարե հարթ մակերեսներին հնարավոր է զետեղել գեղարվեստական կամ տեղեկատվական գրաֆիկական հարթաքանդակներ, որոնք մարդկանց կպատմեն տեղանքի մասին: Նստարանի երկարությունը կարող է փոփոխվել կախված համատեքստից՝ հավաքվելով գծային և խմբային կոմպոզիցիաներով:  

 

Մրցույթը մաս է կազմում այգու համալիր զարգացման նախագծի՝ արտացոլելով քաղաքի ինքնատիպությունն ու միջազգային փոխօգնության գաղափարը: Մրցույթին ընդհանուր գրանցվել էր 84 հայտ 16 երկրից և 37 քաղաքից: Ակտիվ մասնակցություն էին ունեցել նաև լոկալ ճարտարապետները, որոնց թվում՝ երկու համագործակցություն:     

 

Հաղթողների ընտրությունն իրականացվել է մասնագիտական ժյուրիի առցանց քվեարկության միջոցով: Մասնակիցների գնահատման չափորոշիչներն են եղել աշխատանքների համապատասխանությունը նախագծման սկզբունքներին՝ Ֆունկցիոնալությունը, էկոլոգիականությունը, էրգոնոմիկությունը, իրագործման իրատեսականությունը: Հաշվի է առնվել նաև առաջարկի համապատասխանությունը տեխնիկական առաջադրանքին, ճարտարապետական տեսքը, իրագործման ընդհանուր արժեքը և տեղի ինքնության արտահայտման լուծումները, մասնավորապես՝ ժամանակակից լուծումների համադրումը Հայաստանի մշակութային համատեքստում: 

 

Մասնագիտական ժյուրիի կազմում  էին «Ատլաս» խորհրդատվական բյուրոյի գլխավոր տնօրեն Ալեքսանդրա Սիտնիկովան, ճարտարապետ և հետազոտող Անդրեյ Իվանովը, ՀՀ Քաղաքաշինության կոմիտեի նախագահի տեղակալ Նունե Պետրոսյանը, Karres en Brands ճարտարապետական բյուրոյի գործընկեր Դարիուս Ռեզնեկը, Openfabric լանդշաֆտային բյուրոյի համահիմնադիր Ֆրանչեսկո Գարոֆալոն, OFFCON բյուրոյի գլխավոր ճարտարապետ և գործընկեր Ֆյոդոր Ռաշևսկին, Glaßer und Dagenbach GBR բյուրոյի համահիմնադիր և լանդշաֆտային ճարտարապետ Ուդո Դագենբախը, ՀՀ Շիրակի մարզպետի օգնական Էմմա Բաղդասարյանը, Թաթարստանի Հանրապետության նախագահի օգնական Նատալիա Ֆիշման Բեկմամբետովան և  «Հայաստանի զարգացման նախաձեռնություններ» (IDeA) հիմնադրամի Գործառնությունների տնօրեն Ելենա Աբովյանը: 

 

«Կյանքը շարունակվում է, և չնայած այն ամենին, ինչ կատարվեց, մենք կկառուցենք նոր Հայաստան մեր երեխաների համար: Վերականգնված և վերաիմաստավորված Բարեկամության այգին կդառնա մի յուրօրինակ հանրային վայր, որը կխթանի զբոսաշրջությունն ու կզարգացնի քաղաքի ենթակառուցվածքները: Այս առումով միջազգային մրցույթն հնարավորություն ընձեռեց երիտասարդ, տաղանդավոր ճարտարապետներին իրենց ներդրումն ունենալ հարուստ պատմությամբ, մշակույթով և ավանդույթներով հայտնի Գյումրի քաղաքում: Հաղթողները կդառնան քաղաքի նոր, ժամանակակից հանրային տարածքի համահեղինակներ: Մեզ համար չափազանց կարևոր է, որ գյումրեցիներն ակտիվ մասնակցությունն են ցուցաբերում այգու կոնցեպտուալ նախագծման փուլում և կարևորում են միջազգային մրցույթի անցկացումը, որը նոր փորձ ձևավորելուց բացի, արտացոլում է զբոսայգու հիմնական գաղափարը՝ բարեկամության խորհուրդը: Այս նախագիծը միավորել է բազմաթիվ մարդկանց և իրապես դառնալու է բարեկամության ու երախտագիտության այգի»,- ասում է IDeA հիմնադրամի համահիմնադիր Ռուբեն Վարդանյանը:  

 

«Փոքր ճարտարապետական ձևերն իրենց նշանակությամբ տեղակապված չեն տարածքի հետ: Դա լեզու է, որով քաղաքը խոսում է իր բնակիչների և հյուրերի հետ: Այն երկրի արդիականության աստիճանի ունիվերսալ չափանիշ է՝ զարգացած, հանրային, քաղաքային կյանք, որը կարիք ունի որակյալ տարածքների, այդ թվում՝ փոքր ճարտարապետական ձևերով»,-ասում է OFFCON բյուրոյի գլխավոր ճարտարապետ եւ գործընկեր Ֆյոդոր Ռաշևսկին:   

 

«Հիմնական չափորոշիչները, որոնցով ես առաջնորդվել եմ ընտրություն կատարելիս, հետևյալն են՝ առաջարկի կրեատիվություն և կոմպոզիցիայի որակ: Գաղափարները շատ ոգեշնչող են և յուրօրինակ, հրաշալի կլինի տեսնել դրանց իրականացումը: Փոքր ճարտարապետական ձևերը հետաքրքիր են լայն իմաստով: Իրենց մասշտաբների շնորհիվ, դրանց հնարավոր է իրականացնել սահմանափակ բյուջեով»,- ասում է Openfabric լանդշաֆտային բյուրոյի համահիմնադիր Ֆրանչեսկո Գարոֆալոն: 

 

«Մասնակիցների աշխատանքներում ինձ հետաքրքիր էր տեսնել, թե որքան հաջող են նրանք ներկայացրել Հայաստանի մշակութային յուրահատկությունը և տեղի ինքնությունը ժամանակակից ճարատարպետական լուծումներում: Շատ հաճախ այգու առանձին տարրերն ավելի կարևոր են, քան այգու դիզայնի ցանկացած այլ ասպեկտ, և մրցույթը դրանց ձևավորման պատասխանատվությունը ստանձնելու յուրահատուկ հնարավորություն  էր» ,- ասում է Karres en Brands ճարտարապետական բյուրոյի գործընկեր Դարիուս Ռեզնեկը:

 

Այգին տեղակայված է քաղաքի հյուսիսային հատվածում՝ պատմական, բնակելի և արդյունաբերական թաղամասերի միջև: Քաղաքի կենտրոնական փողոցը միացնում է Գյումրիի բոլոր գլխավոր տեսարժան վայրերն ու հանրային տարածքները: Վերականգնված այգին կդառնա առաջին ժամանակակից կանաչ տարածքը տեղի բնակիչների և զբոսաշրջիկների համար ավելի հայտնի դարձող Գյումրի քաղաքի այդ հատվածում: 

 

***

IDeA հիմնադրամ

 

«Հայաստանի զարգացման նախաձեռնություններ» (IDeA) բարեգործական հիմնադրամը մասնավոր, շահույթ չհետապնդող հիմնադրամ է, որն իրականացնում է երկարաժամկետ ծրագրեր՝ ուղղված Հայաստանի կայուն զարգացմանը: Պետական կառույցների, միջազգային կազմակերպությունների, անհատ ներդրողների և բարերաների, ինչպես նաև տեղի համայնքների հետ համագործակցությամբ իրականացված IDeA հիմնադրամի ծրագրերն ունեն սոցիալ-տնտեսական դրական ազդեցություն Հայաստանի համար: Զարգացման տեսլականի հիմնական տարրերն են՝ բարգավաճումը, հարմոնիկ սոցիալական միջավայրը, մշակութային զարգացումն ու ազգային ինքնության պահպանումը: Հիմնադրամի «Գյումրիի զարգացում» ծրագիրն ունի հատուկ ռազմավարական նշանակություն տուրիզմի և քաղաքային զարգացման համար:  

 

  -   Пресс-релизы