Այն, ինչ-որտեղիէունենումՀայաստանիշուրջ, ստիպումէյանգելմիեզրակացութեան, որլարուածարտաքինեւներքին քաղաքականզարգացումներէնսպասւում, որը«Թանկ»էնստելուոչմիայնհայաստանցիներիսվրայ, այլնաեւաշխարհասփիւռհայութեանըեւսերանելիօրերչէնսպասւում: Ասելիքսառաւելպատկերաւորդարձնելուհամարսկսեմ«Դրսում»տեղիունեցողեւմօտապագայումսպասուողզարգացումներից, որոնքիրենցմէջմեծվտանգէնպարունակումՀայաստանիխաղաղգոյատեւմանեւզարգացմանհամար: Վտանգառաջին. ԱյստարուայնոյեմբերամսինՄագատէ-իկողմիցհրապարակուածիրանականատոմայինծրագրերիառնչութեամբզեկոյցիցյետոյԱՄՆ-իեւԻսրայէլիկողմիցԻրանիհանդէպօրօրիօղակըսեղմւումէ, որնարտայայտւումէիբրիրանականատոմայիննկրտումներովեւմիջազգայինասպարէզումտարուողլաւկազմակերպուածքարոզչութեամբ: Բացայայտասւումէ, որարեւմուտքիհամբերութեան«Բաժակըլցուել»էեւուրորէկհասցուէնլոկալռմբահարումներիրանականայնօբյեկտներին, որոնքառնչութիւնունէնատոմայինծրագրերին: ԻսկորԻրանըանպատասխանչիթողնիիրհանդէպիրականացուածագրեսիան, անհերքելիէեւ «Համարժէքպատասխանի»ուղղութիւննէլյայտնիէ` դէպիԻսրայէլ: Սրամասինմէկանգամչէորյայտարարելէնիրանականքաղաքականեւռազմականշրջանակները: ԱյսամէնինեթէգումարենքԹուրքիայիեւԱդրբեջանիանխուսափելիմասնակցութիւնըԻրանիհանդէպիրականացուելիքագրեսիային, ապաՀայաստանիհամարլաւօրերչէնսպասւումթէմիջազգայինքաղաքական-ռազմականյարաբերութիւններում, թէտնտեսականասպարէզում, քանիորմերերկիրըԻրանիհետբազումծրագրերէիրականացնումէներգակիրներիոլորտում: Սրանեթէգումարենքիրանահայութեանարտագաղթիառջեւկանգնելուանխուսափելիութեանփաստը, ապավտանգիմասինպատկերըկ'ամբողջանայ: Վտանգերկրորդ. ԱյսօրառկայէՍիրիայիհանդէպսեղմուողօղակընոյնարեւմուտքիկողմից, իսկդերակատարներնէլնոյննէն` ԱՄՆ, Իսրայէլ, Եւրամիութիւն, Թուրքիայ: Սցենարընոյննէ` հակաքարոզչութիւնգործողռեժիմիդէմեւմիջազգայինհանրութեաննախապատրաստումը «սեփականժողովրդինկեղեքօղվարչակազմինէտապալելուգործողութեանը: Այս«Ճակատում»Հայաստանիհանդէպվտանգըարդէնիրականէ, քանիորարեւմուտքի«Քաւորութեամբ»թուրքականկառավարութիւնըբացայայտստանձնելէՍիրիանկործանելուգլխաւորդերակատարութիւնը:Այսպարագայումէլնորիցմերհայրենակիցներիպարտադրուածարտագաղթիխնդրիառաջենքկանգնելու` նոյնիսկկարելիէհամարել, որերեւոյթնարդէնառկայէ: Վտանգերրորդ. ԱյսամէնինփորձումէդիմակայելՌուսաստանը, որին, կարծես, միայնակէնթողելմիւսհզօրպետութիւններըկամ, աւելիճիշտ, արեւմուտքինյաջողուելէ«Չէզոքացնել»Ռուսաստանիհաւանականաջակիցներին: Սակայնսաչինշանակում, թէՌուսաստանը«Ձեռքերըծալած»նստելէեւքայլերչիձեռնարկում: ԱյսօրերինԲրիւսէլումտեղիունեցողՌուսաստան-եւրամիութիւնգագաթաժողովինՌԴնախագահըպարզհասկացրեց, որԻսրայէլիեւԱՄՆ-իկողմիցԻրանիհանդէպիրականացուելիքյարձակումներըաղէտալիզարգացումներկ'ունենանոչմիայնտարածաշրջանիառումով, այլեւաղէտըկըլինիառաւելընդգրկուն: Իսկ արեւմտեան հետախուզութիւններն արդէն «Արձանագրել»էն, որՌուսաստանըՕսէթիայումեւԱբխազիայումտեղակայուածիրհարաւայինռազմաբազաներըբերելէամբողջականռազմականպատրաստականութեան, ՍեւծովիՎրաստանիափամերձսահմաններինէմօտեցրելռազմանաւեր, իսկՀայաստանումտեղակայուածռուսական102-րդռազմականբազայիցտարհանուելէնսպայակազմիընտանիքներիանդամները: Ներկայպատկերընախապատերազմականգործողութիւններէյիշեցնումնաեւայնպատճառով, որռուսականՀիւսիսայիննաւատորմի«ԱդմիրալԿուզնեցով»ծանրաւիակիրհանդիսացող հածանաւըեւ«ԱդմիրալՉաբանենկոէհակամակոյկայիննաւըմօտօրերսմտնելուէնԼիբանանինսահմանկից` սիրիականԹարթուսնաւահանգիստ, որտեղհէնցգտնւումէռուսականնաւատորմիյենակէտը: Ինչպէստեսնումենք“կրակը” թէժանումէեւնորիցհարցականիտակէդրւումհայութեանխաղաղգոյակցութիւնը մերձաւորարեւելեան տարածաշրջանում եւ ռուսաստանում... Վտանգչորորդ` «Վտանգներսից» Պատմութիւնիցքաջատեղեակենք, որերբաշխարհըխառնուելէիրար` լայնամասշտաբպատերազմներէնեղել, ապաՀայժողովուրդըմիշտմարդկայինեւտարածքայինլայնամասշտաբկորուստներէկրել: Սամերպատմութեանմէջէ«Ամրագրուած», հետեւաբարտրամաբանականպէտքէլինէրՀՀներկայիսքաղաքականղեկավարութեանչէզոքութիւնըկամգոնէՌուսաստան-արեւմուտքլարուածյարաբերութիւններումարհեստականխնդիրներչառաջացնելուեւչհրահրելուքաղաքականութիւնը, մանաւանդորադրբեջանականկողմիցօրօրիսաստկանումէնսեփականժողովրդինՀայաստանիեւԱրցախիդէմպատերազմսկսելուքարոզչութիւնըեւհոգեբանօրէննախապատրաստուելուգործընթացները:ԲայցվերջինամիսներինՀՀնախագահիկողմիցիրականացուող«Վոյաժները»հակառակտպաւորութիւնէնթողնում: Դատէքինքներդ. ինչէնշանակումՌուսաստանիհամարնախընտրականծանրօրերինՀՀնախագահիՎրաստանայցելութիւնըեւՍահակաշուիլուհետ«Գրկախառնուելը»այնպարագայում, երբաշխարհինէյայտնիռուսականատելութիւնըՎրաստանիներկայիսնախագահիհանդէպեւառաւելեւս, որՀայաստաննիեւՎրաստանիմիջեւառակայորեւէխնդիրլուծումչստացաւայդհանդիպումից, միայնեղանդեկլարատիւյայտարարութիւններեւհամագործակցութիւնըխորացնելումիտուածպայմանագրերիկնքում: ԿամՀՀՊաշտպանութեաննախարարութեանտեսչութեանբարձրաստիճանսպաներիմասնակցութիւնըԹուրքիայումտեղիունեցողՆատօ-իժողովին: ԱյսամէնինեթէաւելացնենքՀՀնախագահի«Նախատօնական»այցելութիւններըՖրանսիայ, ԻտալիայեւՎատիկան, ապակըստացուի, որՀայաստանըօգտուելովՌուսաստանիներքինեւարտաքինբարդիրավիճակից, փորձումէձերբազատուել ռուսաստանի«Տանիքից»: ԻհարկէվատտարբերակչէՀայաստանիհամարանվերապահսոււերենութեանհասնելը, սակայնարդեօ՞քճիշտժամանակէընտրելՀՀներկայիսնախագահընմանատիպ«քաղաքականփորձարկումներիէհամար, կամՌուսաստանը պատրա՞ստ է«Մարսել»Հայաստանիկողմից ցուցաբերուողինքնիշխանպետութեաննորարտաքինքաղաքականութիւնը: Ցաւօքպէտքէարձանագրենք, որՈՉ, քանիորռուսական«Դժգոհութիւնը»արդէնզգացնելէտալիսհայկականատոմակայանիկառավարումիցհրաժարուելուտեսքով, ԵՒՐԱԶԵՍԻ հակաճգնաժամայինֆոնդիխորհրդիկողմիցՀայաստանիննախապէսխոստացուած 400 միլիոն դոլար վարկիմասինընդհանրապէսչյիշատակելովԽորհրդիվերջիննիստին` մատնելովայդհարցըանորոշութեան… Այսամէնինեթէաւելացնենք, որՀայաստանիԷներգետիկականցանցըեւնրանովառաքուողէլեկտրաէներգիան, կապիողջցանցը, գազատարխողովակներիցանցըեւնրանովմատակարարուող գազը, տրանսպորտայիներկաթգիծը, տնտեսականխոշորձեռնարկութիւններռուսականէն, այսինքն` շահոյթը«Հոսում»էՌուսաստան, ապամերնախագահիսկսածնորարեւմտամէտարտաքինքաղաքականութիւնըվկայումէ, որ լաւ օրից չէ, որ ռուսաստանիհամարխառնակօրերումվարւում էնմանատիպ հակառուսականքաղաքականութիւն: ՍտացւումէՌուսաստանիհայերի՞նէլսպասումէվրացիներիճակատագիրը… ԵնթադրենքՍերժՍարգսեանինկըյաջողուիարեւմուտքիմիջոցով չէզոքացնելՌուսաստանըեւենթադրենքկըյաջողուիստանալարեւմտեաներաշխիքներնախագահութեանիրերազածերկրորդժամկէտիառումով, սակայնակնյայտէ, որ դրանից աշխարհասփիւռ հայ ժողովուրդը չի շահելու: Հաստատչիշահելու, քանիորայսօրէլիրնախագահութեանօրօքաշխարհասփիւռՀայԺողովուրդըկորուստներէկրում` այն էլ անդառնալիկորուստներ… Ստացւումէնորիցունենալուենքհայաստանցիներիարտագաղթիտեմպերիաւելացում` այնէլպատերազմիեւդեմոգրաֆիականաղէտիմէջգտնուող, տնտեսականխայտառակ ցուցանիշներարձանագրող երկրում… իրական վտանգներն էլ ինչպիսի՞ն էն լինում… Ցաւօքառաջիներեքվտանգներինաշխարհասփիւռհայութիւնըառանձնակիներազդելկամուղղորդելչիկարող` իտարբերութիւն«Չորորդ»վտանգի, որիվնասազերծումը ազգայինանվտանգութեանկարեւորագոյնհարցհադիսանալովկախուած է հայ ժողովրդիկամային յատկութիւններից: Աշխարհասփիւռ ռամկավար ազատական կուսակցութեան գործադիր-փոխատենապետ, ՀՌԱԿ ատենապետ Յարութիւն Առաքէլեան

---