Ռուբինա Փիրումեան. «Այս գիրքը թող որպէս մի համեստ զինուոր աւելանայ արդար հատուցման մեր պայքարի կ'այազօրին»


Ռուբինա Փիրումեան. «Այս գիրքը թող որպէս մի համեստ զինուոր աւելանայ արդար հատուցման մեր պայքարի կ'այազօրին»

  • 10-04-2012 16:45:33   | Հայաստան  |  Հասարակութիւն

Ցեղասպանութեան գեղարուեստական գրականութիւնը` վէպ, պատմավէպ, բանաստեղծութիւն, ինքնակենսագրութիւն թէ յուշագրութիւն, ես դիտարկում եմ որպէս հոգու ճիչ մի ամբողջ ժողովրդի, որի հանդէպ կատարուած հսկայ անարդարութիւնն անհատոյց է մնացել: «Նոյեան Տապան» մամուլի սրահում ապրիլի 10-ի ասուլիսում ասաց Լոս Անջելեսի համալսարանի նախկին դասախօս, ներկայումս` գիտաշխատող Ռուբինա Փիրումեանը` ներկայացնելով «Հայոց Ցեղասպանութիւնը գրականութեան մէջ, ընկալումն այն սերնդի կողմից, որ այդ աղիտալի տարիներն ապրեց» իր նոր հրատարակուած աշխատութիւնը: Գիրքը հրատարակուել է Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-ինստիտուտի գիտխորհրդի հաստատմամբ եւ հովանաւորութեամբ: Ինչպէս նշեց հեղինակը, իր ուսումնասիրութեան թեման մշտապէս եղել է գեղարուեստական գրականութիւնը, եւ այս աշխատութիւնը թուով երրորդն է` 1993թ.-ից ի վեր: Ռ.Փիրումեանի մատուցմամբ, իր կողմից որպէս ուսումնասիրութեան նիւթ գրականութեան, այլ ոչ պատմական արխիւների եւ փաստագութեան ընտրութիւնը պայմանաւորուած է այն համոզումով, որ յատկապէս գրականութեան մէջ է արտայայտւում «Հաւաքական աղէտ վերապրած ժողովրդի իւրայատուկ հոգեբանութիւնը»: «Ցեղասպանութեան գեղարուեստական գրականութիւնն », որ աներեւակայելին ու անհասկանալին ընկալելի է դարձնում: Այն մեր ժողովրդի հոգու ճիչն է, որ անարդարութեան է ենթարկուած, մեր ժողովրդի, որ դեռեւս պայքարում է այդ անարդարութեան հատոյցը ստանալու, մեր ժողովրդի, որ դեռեւս իր հոգու մէջ զգում է զոհի հոգեբանութիւնը, որքան էլ որ յաղթած է»,-համոզուած է հեղինակը, ով Հայոց ցեղասպանութեան 97-րդ տարելիցի նախօրերին ցանկանում է իր լուման ներդնել հայ ազգի դէմ կատարուած ոճրի ճանաչման հարցում հանգրուանային լուծման հասնելու ճանապարհին. «Այս գիրքը թող որպէս մի համեստ զինուոր աւելանայ արդար հատուցման մեր պայքարի կ'այազօրին»: Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-ինստիտուտի տնօրէն Հայկ Դեմոյեանն էլ իր հերթին կարեւորեց Ռուբինա Փիրումեանի աշխատութեան տպագրումը: Ըստ նրա, այս գրքի իմաստն այն է, որ անկախ նրանից, թէ որտեղ է գրւում աշխատութիւնը` Հայաստանում, թէ Սփիւռքում, այն պէտք է տպագրուի: «Այստեղ որեւէ սահմաններ չպէտք է լինեն: Տուեալ դէպքում ճակատի գիծը մէկն է, մենք միեւնոյն խրամատի մէջ ենք եւ գիտենք` ով է մեր հակառակորդը: Հետեւաբար` մեր համադրուած ջանքերը խիստ անհրաժեշտ են, որպէսզի մենք կարողանանք հուժկու կերպով հակազդել թրքական ժխտողականութեանը, իսկ որ այդ ժխտողականութիւնը նոր տրանսֆորմացիաներ, նոր դրսեւորումներ է ունենալու մօտակայ երեք տարիներին, բոլորս էլ գիտենք, որ կասկածի տեղիք չկայ դրանում, ուստի եւս մէկ զինուոր, ինչպէս նշեց տիկին Փիրումեանը, միանալու է հարուածների զօրութեանը»,-ասաց նա: Հ.Դեմոյեանի մատուցմամբ, բովանդակային առումով այս հետազօտութիւնները կարեւոր են այն տեսակէտից, որ ցեղասպանութեան առաջին վերապրողներն են «Իրենց յոյզերը, ապրումները, հոգեկան տուայտանքները ներկայացնում գրականութեան միջոցով, ինչը շատ կարեւոր է, որովհետեւ արտատպուած յիշողութիւն է, թարմ հետքերով թարմ վկայութիւններ են»: Նշուեց, որ քարոզչութեան տեսանկիւնից շահեկան է նաեւ այն, որ Ռուբինա Փիրումեանի հետազօտութիւնը տպագրւում է անգլերէն լեզուով: Նայ տեղեկացրեց նաեւ, որ ապրիլի 23-ին թանգարան-ինստիտուտը բացելու է բացառիկ եւ աննախադէպ ցուցադրութիւն, որտեղ ներկայացուելու են թանգարանի հաւաքացուի մէջ ընգրկուած` մինչ 1930թ.-ը տպագրուած, առաջին հազուագիւտ տպագրական միաւորները` մօտ 300 գիրք: հ.Դեմոյեանը ընդգծեց, որ ընթացիկ տարին բացառիկ է. նշւում է հայ գրատպութեան 500-ամեակը, նաեւ Երեւանը ապրիլի 23-ին հռչակուելու է որպէս համաշխարհային գրքի մայրաքաղաք: Աշնանը թանգարան –ինստիտուտը ներկայացնելու է 25 անուն նոր գիտական հետազօտութիւններ: «Դրանք մեր աշխատակիցների հետազօտութիւններն են, դրանք արդէն հազուագիւտ գրականագիտական միաւորներ դարձած գրքերի վերահրատարակութիւններ են, որոնց մի մասն աններելիօրէն մատնուել էր մոռացութեան: Դա կը լինի մեր պայմանական հրավառութիւնը այս յոբելեանների կ'ապակցութեամբ»,- ասաց Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-ինստիտուտի տնօրէնը:
  -   Հասարակութիւն