Ատրպէյճանի ղեկավարները հաւանաբար տեղեակ չեն, որ իրենց անճարակ ստորադասները ինչ ահռելի վնասներ կը հասցնեն սեփական երկրի շահերուն եւ հեղինակութեան: Նախագահ Ալիեւ պէտք է կարճատեւ դադար առնէ` հայերուն ուղղուած ամէնօրեայ սպառնալիքներէն եւ յաւելեալ ուշադրութիւն դարձնէ իր կառավարութեան ներքին «թշնամիներուն»:

Նախ սկսինք այն կէտէն, որ ատրպէյճանցի պաշտօնեաները հաշուել չեն գիտեր: Ատրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութիւնը օրեր առաջ հրապարակեց «սեւ ցուցակ»՝ բացայայտելով 41 երկիրներէ 335 անձերու անուններ, որոնք 2005 թուականէն սկսեալ Արցախ այցելած են «առանց Պաքուի արտօնութեան»: Ատրպէյճան մուտք գործելը արգիլող «փերսոնա նոն կրաթա» ցուցակին մէջ ընդգրկուած են` խորհրդարանի անդամներ, գործարարներ, լրագրողներ, արուեստագէտներ եւ այլ հանրածանօթ մարդիկ: Անոնք կը մեղադրուին Ատրպէյճանի սահմանները խախտելու եւ երկրի «ազգային ինքնիշխանութիւնն ու տարածքային ամբողջականութիւնը» չյարգելու մէջ: Ատրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութեան կայքէջը խեղճուկրակ ձեւով կ’ընդունի, որ՝ «Լեռնային Ղարաբաղը ժամանակաւորապէս Ատրպէյճանի Հանրապետութեան հսկողութենէն դուրս է»:

Ստորեւ կը ներկայացնենք 41 երկիրներէն իւրաքանչիւրին այցելուներուն թիւը, որոնք, ըստ Ատրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութեան կայքէջին, «ապօրինի» մտած են Արցախ.

Արժանթին 6, Աւստրալիա 12, Աւստրիա 8, Պելոռուսիա 1, Պելճիքա 6, Պուլկարիա 5, Քանատա 6, Կիպրոս 3, Չեխիոյ Հանրապետութիւն 2, Դանիա 2, Էսթոնիա 1, Ֆրանսա 22, Վրաստան 11, Գերմանիա 22, Յունաստան 2, Հունգարիա 1, Իրան 3, Իրլանտա 2, Իսրայէլ 1, Իտալիա 24, Ճափոն 1, Յորդանան 1, Լաթվիա 2, Լիբանան 1, Լիթուանիա 6, Մոլտովա 3, Հոլանտա 4, Լեհաստան 6, Ռուսիա 91, Ռումանիա 3, Սերպիա 2, Սինկափուր 1, Սլովաքիա 2, Սպանիա 1, Շուէտ 1), Զուիցերիա 7, Թուրքիա 1, Ուքրանիա 8, Բրիտանիա 13, Ուրուկուէյ 5 եւ Միացեալ Նահանգներ 36:

Ատրպէյճանցիներուն ներկայացուցած` Արցախ այցելած 335 մարդոց ցուցակը չի համապատասխաներ իրականութեան: Աւելի քան 16.000 զբօսաշրջիկ աշխարհի 86 երկրէ միայն 2012 թուականին այցելած է Արցախ: Ատրպէյճանցի մեծահարուստ պաշտօնեաները, որոնք պատրաստած են այս «սեւ ցուցակ»-ը, ոչ միայն չեն կրնար հաշուել, այլեւ չեն կրնար գտնել հրապարակայնօրէն մատչելի տեղեկատուութիւնը: Թէեւ յայտնի չէ Արցախ մտնող իւրաքանչիւր զբօսաշրջիկի անունը, սակայն կը թուի, թէ Ատրպէյճանի յատուկ ծառայութիւնները արթուն չեն: Զարմանալիօրէն Հայաստանի ղեկավարներէն ոչ մէկը յայտնուած է Ատրպէյճանի «սեւ ցուցակ»-ին մէջ, հակառակ անոր որ անոնք երբեք չեն թաքցուցած իրենց պարբերական ուղեւորութիւնները Արցախ: Արդեօք ասիկա չի՞ նշանակեր, որ ատրպէյճանցի պաշտօնեաները Արցախը կը համարեն Հայաստանի մաս, եւ այդ իսկ պատճառով իրենց սեւ ցուցակին մէջ չեն ընդգրկած այնտեղ այցելած հայ քաղաքացիները:

Սխալ հաշուարկն ու ցածորակ հետախուզութիւնը յաւելեալ խնդիրներ կը ստեղծեն Ատրպէյճանի համար: 335 անձերու անուններ ներառող ցուցակին մէջ յայտնուած են այնպիսի մարդիկ, որոնք երբեք չեն եղած Արցախ, մինչդեռ ուրիշները, ինչպէս՝ Եոնաս Հոլանտերը Գերմանիայէն, այցելած են Արցախ, սակայն անոնց անունը դուրս մնացած է «սեւ ցուցակ»-էն: Հոլանտերը Դիմատետրի իր էջին մէջ ցուցադրելով «Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետութեան» համար իր մուտքի արտօնագիրին լուսապատճէնը՝ տեղադրած է հետեւեալ հեգնական մեկնաբանութիւնը. «Յարգելի Ատրպէյճան, վերջերս դուք հրապարակած էիք այն մարդոց ցուցակը, որոնց արգիլուած է մուտք գործել ձեր երկիր: Ես խորապէս վիրաւորուած եւ հիասթափուած եմ, որ իմ անունը տեղ չէ գտած ձեր ցուցակին մէջ: Կից կը ներկայացնեմ Ղարաբաղի մէջ գտնուելու իմ ապացոյցը եւ կը խնդրեմ այդ սխալը ուղղել հնարաւորինս շուտ: (Ստորագրուած) Եոնաս Հոլանտեր` տխուր եւ անկարեւոր ըլլալու զգացումով»:

Դէպի Ատրպէյճան հետագայ այցելութիւններու արգելքը ծաղրելու նպատակով հայերը ստեղծած են Դիմատետրի էջ` «Ես այցելած եմ Արցախ առանց արտօնութեան» վերնագիրով:

Ահա սեւ ցուցակին մէջ անարդարացիօրէն յայտնուած նշանաւոր անձերու քանի մը քննադատական արձագանգներ.

– Մարչելօ Քաթելմի, արժանթինական յայտնի «Քլարին» պարբերականի միջազգային քաղաքականութեան բաժինի գլխաւոր խմբագիր. «սեւ ցուցակի հրապարակումը քստմնելի եւ բարբարոսական արարք է: Ասիկա խտրական մեթոտ մըն է, որ պատմականօրէն կիրարկուած է բռնապետներու եւ բռնակալներու կողմէ, որոնք մտադիր էին դաժան ձեւով պատժել այլակարծութիւնը»:

- Ի. Վէյն Մերի, Եւրոպայի եւ Եւրասիոյ գծով աւագ գիտաշխատող, Ամերիկեան արտաքին քաղաքականութեան խորհուրդ, Ուաշինկթըն. «Ատրպէյճանը միայն ինքզինքին կը վնասէ Ղարաբաղ այցելած մարդոց իր «սեւ ցուցակ»-ով: Պաքուի համար խելամիտ քաղաքականութիւն պիտի ըլլայ անմիջապէս Ատրպէյճան հրաւիրել իւրաքանչիւր մարդու երրորդ երկրէ, որ այցելած է Ղարաբաղ»:

Երբ պարզուեցաւ, որ «սեւ ցուցակ»-էն դուրս մնացած են տարիներու ընթացքին Արցախ այցելած տասնեակ հազարաւոր մարդոց անուններ, Ատրպէյճանի արտաքին գործոց նախարարութեան լրատուական ծառայութեան ղեկավար Էլման Ապտուլայեւը ամչնալով յայտարարեց, որ այդ ցուցակը պիտի թարմացուի եւ ընդլայնուի: Յոյսով եմ, որ ան չի մոռնար աւելցնելու նաեւ իմ անունը «սեւ ցուցակ»-ին մէջ, յատկապէս որ ես խմբագրական գրած եմ Արցախ կատարած իմ յիշարժան այցելութեանս մասին:

Հայ պաշտօնեաները պէտք է օգնեն ատրպէյճանցիներուն` հրապարակելով այն բոլոր անձերուն անունները, որոնց բախտ վիճակուած է այցելելու Արցախ վերջին 20 տարիներուն ընթացքին, որպէսզի արգիլուի անոնց բոլորին մուտքը Ատրպէյճան` այդ երկիրը ձգելով աւելի քիչ այցելուներով եւ զայն մեկուսացնելով քաղաքակիրթ աշխարհէն:

 

 

Թարգմանեց`

ՌՈՒԶԱՆՆԱ ԱՒԱԳԵԱՆ

 

Արեւմտահայերէնի վերածեց`

«Եռագոյն» կայքէջը

 

  -   Յօդուածներ