Կարէն Անդրէասեան. «Քաղաքական գործիչները պէտք է առաւել հանդուրժող վերաբերմունք ունենան մամուլի քննադատութեան նկատմամբ»


Կարէն Անդրէասեան. «Քաղաքական գործիչները պէտք է առաւել հանդուրժող վերաբերմունք ունենան մամուլի քննադատութեան նկատմամբ»

  • 01-04-2011 16:30:22   | Հայաստան  |  Մարդու իրաւունքներ
ՀՀ Մարդու իրաւունքների պաշտպան Կարէն Անդրէասեանը ուղերձով դիմել է հանրապետութեան դատաւորներին։ Ուղերձում ասուած է. «2010թ. մայիսի 18-ին ՀՀ քրէական օրէնսգրքում կատարուած փոփոխութիւնների արդիւնքում ապաքրէականացուեցին վիրաւորանքի եւ զրպարտութեան յանցակազմերը, իսկ ՀՀ քաղաքացիական օրէնսգրքում սահմանուեցին վիրաւորանքի կամ զրպարտութեան միջոցով անձի պատուին, արժանապատուութեանը եւ գործարար համբաւին պատճառուած վնասի հատուցման կարգը եւ պայմանները: Այս փոփոխութիւնների գաղափարը ողջունել է ԵԱՀԿ լրատուամիջոցների ազատութեան հարցերով ներկայացուցիչ Դ. Միյատովիչը եւ գնահատել է այն որպէս խնդրի լուծման օրինակելի տարբերակ, ինչի մասին նշուել է նաեւ ԵԽ Մարդու իրաւունքների յանձնակատար Թ. Համարբերգի զեկոյցում: Այնուամենայնիւ, անձի պատուի, արժանապատուութեան եւ գործարար համբաւի պաշտպանութեանն առնչուող դրոյթների սահմանման նպատակային նշանակութեան տեսանկիւնից մենք պէտք է առաւել կ'արեւօրենք դրանց յստակ մեկնաբանութիւնն ու պատշաճ կիրառումը: Ուստի, կը ցանկանայի մէկ անգամ եւս ընդգծել Մարդու իրաւունքների եւրոպական դատարանի պրակտիկայից բխող որոշ սկզբունքային մօտեցումներ, որոնք անհրաժեշտ է կիրառել Հայաստանի դատական պրակտիկայում: «Քաղաքական գործիչները պէտք է առաւել հանդուրժող վերաբերմունք ունենան մամուլի քննադատութեան նկատմամբ: Քննադատութեան թոյլատրելի շրջանակները քաղաքական գործիչների դէպքում շատ աւելի լայն էն, քան մասնաւոր անձանց նկատմամբ քննադատութեան շրջանակները», «Արտայայտուելու ազատութեան իրաւունքի չարաշահման դէպքերում դատարանի կողմից սահմանուող փոխհատուցումը պէտք է համաչափ լինի անձի հեղինակութեանը հասցուած վնասին», «Պաշտպանուած պէտք է լինի ոչ միայն այն տեղեկատուութիւնը կամ գաղափարը, որն ընդունւում է բարեխղճութեամբ կամ համարւում է անվտանգ եւ չէզոք, այլ նաեւ այն, որը վիրաւորում է, պատճառում է ցնցում կամ անհանգստութիւն», «Լրագրողական ազատութիւնը լրագրողին թոյլ է տալիս նաեւ դիմել որոշակի չափազանցութեան եւ նոյնիսկ` սադրանքների», «Պաշտպանւում է ոչ միայն գաղափարի ու տեղեկատուութեան բովանդակութիւնը, այլ նաեւ այն ձեւը, որով այն ներկայացուել է», «Ի տարբերութիւն փաստական տուեալների` անընդունելի է լրագրողից պահանջել ապացուցել իր հրապարակած կարծիքների, գնահատող դատողութիւնների եւ մեկնաբանութիւնների ճշմարտացիութիւնն ու հաւաստիութիւնը», «Արտայայտուելու ազատութեան իրաւունքը կարող է սահմանափակուել այլոց հեղինակութեան կամ իրաւունքների, հասարակական շահի, արդարադատութեան հեղինակութեան ու անաչառութեան պաշտպանութեան նպատակներով, որոնք, սակայն, պէտք է ենթարկուէն խիստ սահմանափակ մեկնաբանութեան», «Ազատօրէն արտայայտուելու իրաւունքն ընկած է ժողովրդավարական հասարակութեան հիմքում, այն ժողովրդավարական հասարակութեան եւ իւրաքանչիւր անհատի զարգացման հիմնական պայմաններից մէկն է» եւ այլն: Ելնելով այս սկզբունքների պահպանման եւ միաժամանակ լրագրողների մասնագիտական էթիկայի ապահովման անհրաժեշտութիւնից, աւելի եմ արժեւորում լրատուամիջոցների ինքնակարգաւորման մեխանիզմների ստեղծումն ու լրագրողական վարքագծի կանոնագրքերի մշակումը: 2007թ-ից «Երեւանի մամուլի ակումբ» հասարակական կազմակերպութեան նախաձեռնութեամբ Հայաստանի Հանրապետութիւնում գործում է Զլմ-ների ինքնակարգաւորման նախաձեռնութեան դիտորդ մարմինը, որն իրականացնում է Վարքականոնի պահպանման դիտարկում, քննարկում է դրա դրոյթների խախտման վերաբերեալ դիմում-բողոքները եւ ընդունում համապատասխան եզրակացութիւններ: Ցանկալի է, որ անձի պատուի, արժանապատուութեան եւ գործարար համբաւի պաշտպանութեանն առնչուող վէճերի լուծումը իրականացուի հէնց այս մարմնի կողմից` լրագրողական էթիկայի չափանիշներն արդիւնաւէտ իրագործելու, չարաշահումները վերացնելու եւ լրատուամիջոցների անկախութիւնն ապահովելու նպատակով: Այդուհանդերձ, եթէ անձը նախընտրում է դիմել դատարան, ապա, վստահ եմ, որ Եւրոպական դատարանի նախադէպային նշանակութիւն ունեցող վերոյիշեալ մեկնաբանութիւնները եւ սկզբունքները կլինէն Ձեր կողմից ընդունուած դատական ակտերի հիմքում»:
  -   Մարդու իրաւունքներ