Հայաստանեայց Եկեղեցու ԱՄՆ Արեւմտեան Թեմի Առաջնորդական Ընդհանուր Փոխանորդ Հայր Տաճատ Ծայրագոյն Վարդապետ Եարտմեանը ծնուել է 1945 թ սեպտեմբերի 9ին, Լիբանանի Բէյրութ քաղաքում: Տարրական կրթութիւնը ստացել է ծննդավայրում, ապա Վենետիկի Մխիթարեան Մայրավանքում աւարտելով 1964 թ: Ապա ուսանել է Հռոմի Յիսուսեան Միաբանութեան Գրիգորեան Միջազգային Համալսարանում, 1964-72 թթ աւարտելով փիլիսոփայութեան եօթնամեայ դասընթացը: Սարգաւակային ձեռնադրութեան է արժանանում 1970 թ: Ապա 1971 թ ձեռնադրւում է կուսակրօն քահանայ: 1991 թ արժանանում է ծայրագոյն վարդապետի աստիճանին Վենետիկի Մխիթարեան Մայրավանքում: Քահանայագործութեան վայրերն էն եղել Վենետիկը, Բէյրութը եւ Լոս Անջելեսը: Հայրսուրբը բազմաթիւ պարտականութիւններ եւ պաշտօններ է յանձն առել ու աշխատել. 1973-5 թթ Խմբագիր Հայ Ընտանիք Ամսաթերթի Վենետիկում: 1981-6 թթ Փոխտնօրէն Լոս Անջելեսի Մխիթարեան Դպրոցի: 1988-2004 թթ Հիմնադիր վարիչ Լոս Անջելեսի Մխիթարեան Կրթական Հիմնարկի: 1991-2000 թթ Վարիչ տնօրէն Լոս Անջելեսի Մխիթարեան Հայագիտական Դասընթացների: 1993-2000 թթ Խմբագիր Վենետիկի Մխիթարեան Հայագիտական Պաշտօնաթերթ Բազմավէպ Հանդէսի: 2004 Փետրուարին դարձել է Սբ Էջմիածնի միաբան: 2004 թուականից մինչեւ այսօր ԱՄՆ Արեւմտեան Թեմի Առաջնորդական Ընդհանուր Փոխանորդ է: Ցայժմ հեղինակել է 36 աշխատութիւններ հրատարակուած առանձին հատորներով. եկեղեցական, ազգային, հասարակական, ուսումնակրթական, գրական, գիտական, ընդհանուր մշակութային, հրատարակչական, կրօնական, բարոյական, ընկերային բնանիւթերով եւ բովանդակութեամբ: Նա հայ եկեղեցու կրթուած, մտաւորական նուիրեալ անհատականութիւններից մէկն է: Այս տարի լրանում է Հայրսուրբի կուսակրօն քահանայական ձեռնադրութեան 40ամեակը: Սրտագինս շնորհաւորում եմ: Յարգանքով խնդրամատոյց եմ լինում Հայաստանեայց մեր Սբ Եկեղեցու ԱՄՆ Արեւմտեան Թեմի Սրբազան Առաջնորդ Տէր Յովնան Արքեպիսկոպոս Տէրտէրեանին, որ բարեխօս հանդիսանայ ՆՍՕՏՏ Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի մօտ՝ եպիսկոպոս օծելու մեր արժանաւոր հայրսուրբին, վասն պայծառութեան մեր եկեղեցու: Հրատարակած հատորներն էն. «Քասունի Կարմիր Վանքը» Վենետիկ 1976: «Դռնակ թիւ մէկ» (բանաստեղծութիւններ) Լոս Անջելէս 1983: «Կրթական հոգեր» Լոս Անջելէս 1984: «Երէկ եւ այսօր» Լոս Անջելէս 1985: «Աստուած եւ ժամանակակից գրականութիւն» Լոս Անջելէս 1986: «Ճամբան» (բանաստեղծութիւններ) Լոս Անջելէս 1986: «Մխիթարեանների նպաստը հայ մշակոյթին եւ հայագիտութեան» Լոս Անջելէս 1987: "The contribution of Mekhitarians to Armenian culture" Los Angeles 1987. «Կարմիր հնձուց կամ Կարմիր Վանք» Լոս Անջելէս 1988: «Նիւթեր հայ վանականութեան պատմութեան» Վենետիկ 1989: «Սահմանագիծ» (բանաստեղծութիւններ) Վենետիկ 1990: «Սբ Ղազար կղզին՝ Մայրավանք Մխիթարեաններու» Վենետիկ 1990: "San Lazzaro Island Mekhitarian's Headquarter" Venice 1991. «Որդան կարմիր կամ հայկական կարմիր ներկ» Վենետիկ 1991: «Վենետիկի Մխիթարեանները Լոս Անջելեսի մէջ» Լոս Անջելէս 1992: «Մխիթարեան գաղափարական եւ Մխիթարեան ինքնութիւն» Վենետիկ 1994: «Հողը» (բանաստեղծութիւններ) Լոս Անջելէս 1994: «Հայաստանի վանքերուն եւ եկեղեցիներուն մշակութային կորուստը 1894-1896 եւ 1915-1925 տարիներուն» Վենետիկ 1995: «Մայթը» (բանաստեղծութիւններ) Լոս Անջելէս 1997: «Հայ եկեղեցուոյ Սբ առաքեալը Գրիգոր Լուսաւորիչ» Լոս Անջելէս 1998: «Աստուածաշունչը եւ հայերը» Լոս Անջելէս 1998: «Մխիթարեան վանականութիւնը երրորդ հազարամեակի սեմին» Վենետիկ 2000: «Վենետիկի մխիթարեաններու հայկական կաճառը» Վենետիկ 2000: «Ընդգրկել անընդգրկելին» Վենետիկ 2000: «Հայկական սրբազան պատարագ» (արեւմտահայերէն) Վենետիկ 2000: «Վարդապետը հայ եկեղեցական մտածողութեան մէջ» Վենետիկ 2001: «Ին՞չ է Քրիստոնէութիւնը» Լոս Անջելէս 2001: «Եպիսկոպոսը հայ եկեղեցական մտածողութեան մէջ» Վենետիկ 2003: «Հայ Առաքելական Եկեղեցուոյ նոր պատգամախօսը» Բուրբանկ 2007: «Հաղորդութիւն» (բանաստեղծութիւններ) Լոս Անջելէս 2008: «Ինչու՞ հայերս մեր եկեղեցիները կ'օծենք» Լոս Անջելէս 2010: «Քրիստոնէական դաստիարակութիւնը եւ եկեղեցուոյ կիրակնօրեայ դպրոցներու առաքելութիւնը» Լոս Անջելէս 2010: Պարբերական մամուլի մէջ հայրսուրբը ունի բազմաթիւ յօդուածներ, գրախօսութիւններ՝ հայագիտական, մշակութեաին, կրօնական, գրական, լեզուական, ազգային, կրթական, բարոյախօսական, ընկերային եւ գիտական բնանիւթերով ու բովադակութեամբ: Մեր գրական երեկոն նուիրուած էր Հայր Տաճատ Եարտմեանի գեղարուեստական գրականութեանը միայն. հիմնականում բանաստեղծութիւններ, ամփոփուած էն հինգ գրքերի մէջ, խոկումների ու զգացումների խորունկ ծաւալով ազգային թէ անհատական յիշողութիւնների, նաեւ ընթացիկ ապրումների խորազգաց մտորումներով, բարձր տեսլականով ստեղծագործուած գերարդիական ոճով, բովանդակութեամբ ու ձեւով երկեր էն. յաճախ չկէտադրուած, յաճախ չխորագրուած բռնկումներ էն, ազգային, նաեւ անհատական պտրումներ էն, յանուն տենչերի, ձգտումների, նպատակի: Կէտադրական դասականութեան անտեսումը նա փոխարինում է ըստ իմաստային նորատողումներով, երկրորդական նախադասութիւնների ու անդամների տողատակումներով: Այդ հնարանքով է նա արդարացնում նման նախասիրութիւնները: Չվերնագրուած երկերի խորագրի պակասը նա լրացնում է բանաստեղծութեան գեղարուեստական մտապատկերի ընդարձակումով, որպէսզի ստեղծագործութիւնը չմիտի խորագրային սամանափակ ձեւաւորման: Կամ ինչպէս արուած է «Հողը» խորագրուած հատորում, նորովի ձեւաւորմամբ խորագիրը մտապատկերային բովանդակութեամբ է նախորդում բանաստեղծութեանը: Ընդհանրապէս բանաստեղծութիւնների մէջ կան ցանկութիւնների «նուռը», եւ ափսոսանքը «սահմանաքարերի» կորուստի, եւ այդ տեղից, այլեւ մարդարարածային բազմաթիւ խոհազգացական բախումներից էլ առաջանում է այն անդոհանքը, տագնապը, անձկութիւնը, որ հեղինակին հասցնում է «Հաղորդութիւն» խորագրուած պօէմի ինքնազտման աղօթարարութեան, հեծութեան մրմունջների, սգերգի: «Հաղորդութիւն» գրքոյկի «Յիշատակարան» քերթուածի բառերով. «...Հաղորդութիւնս Աստուծոյ հետ կը միտի ըլլալ խօսող արցունք մը...» գեղարուեստական բնորոշ մտապատկեր է, որ շօշափելի է դառնում արցունքի կաթիլով. որ ապրումի ուրախ ու տխուր պարունակով ամբողջացած, դարձել է խօսող արցունք. որ խօսում ու պատմում է կեանքի հեքիաթը, արարչի պարգեւը արարածին... Այնուհետեւ աղօթքների մի առինքնող ծաւալով, հոգի զտող, սիրտ մաքրող ողոքումներով հեղինակը, բանաստեղծը, հոգեւորականը, հաւատացեալը, մարդը հաղորդւում է իր հաւատքով, աղերսներով, հաստատումներով, ապրելու արեւի տակ որպէս արժանաւոր էութիւն... «Հաղորդութիւն» ստեղծագործութիւնների շարքը «Նարեկային» ներշնչումով նախ գեղարուեստական արտացոլում է համամարդկային անհատական զգացումների, մտածումների, որպէս խոստովանութիւն, ապաշխարում, ապա հաղորդութիւն: Մարդու եւ մարդկայնի ինքնաբիւրեղացման մի ամբողջական տագնապի, սրտդողութեան, հնհնուքի ու անդոհանքի կուտակում է, մակընթացութեամբ ու տեղատուութեամբ, որով իմաստաւորւում է այդ ստեղծագործութիւնը. գերաճում է անհատականից եւ հասնում է մարդկայնական ընդհանրութեան: Այդ բովանդակութեամբ ու աղերսներով պիտի հասկանալ ու մտերմանալ հեղինակի արժեչափերի հետ: «Նարեկի» 21րդ դարի շարունակութիւն է այդ պօէմը, թէեւ աշխարհի ու հասարակայնութեան պատմական հսկայական փոխուածութեամբ, սակայն նոյն անդեդեւ, անդառնալի հաւատքով ու նուիրուածութեամբ արարչին: Հիմնականում խորհրդապաշտ, մտորող, իմաստասիրող, փոխաբերող ինքնուրոյն լեզուամտածողութեամբ բանաստեղծ է Տաճատ Եարտմեանը: Կոփուած լեզուաոճով, հարուստ բառապաշարով, համարձակօրէն քերթող հեղինակ է նա: Նրա մտապատկերների տիպականացումները խորհրդապաշտական էն եւ բանաստեղծական գրաւչութեամբ էն սրտակցում ընթերցողի հետ, ընդլայնում էն գեղագիտական ճաշակը: Տափակ ու կլոր աշխարհից վեր բարձրանալու, ցանկալիագոյն լինելութեան է ձգտում, մաքրելու համար մարդուն հողողենութիւնից, մօտեցնելու աստուածայնութեան: Չէո՞ր մարդ արարածը աստուածային ստեղծագործութիւն է: Այդ հիմնաքարից ելնելով: Հայր Տաճատ Եարտմեանի գրականութիւնը նրա մտածումի ու զգացումի հայելին է, որ արտացոլում է մտաւորական բանաստեղծի գեղագիտական ճաշակը, ստեղծագործութեան կառուցուածքի վարպետութեան արուեստը, հաւասարակշիռ ու թարմ առաջադրութիւնները, լեզուական ճոխութեան ճաշակաւոր կիրառումը, ապրումի արտացոլման ճշմարտութիւնը, բնանիւթի պատկերման ճշմարտացիութիւնը: Դրանք էն նրա գրական տաղանդի երանգները: Գրիշ Դաւթեան Գլենդել, Կալիֆորնիա 2011-03-23

---