Մեկնարկել է «.հայ» ինտերնետային տիրույթում հայատառ դոմենի գրանցման հայտերի ընդունման առաջին փուլը (տեսանյութ)

10-09-2015 17:45:13 | Հայաստան | Գիտություն եւ տեխնոլոգիաներ

Ի ուրախություն հայ հասարակության` սեպտեմբերի 1-ից սկսվել է «.հայ» ինտերնետային տիրույթում հայատառ դոմենի գրանցման համար հայտերի ընդունման առաջին փուլը, որը տևելու է շուրջ երեք ամիս:

Ինչպես սեպտեմբերի 10-ին «Նոյյան Տապան» լրատվական գործակալության մամուլի սրահում հրավիրված կլոր սեղանի ժամանակ տեղեկացրեց «Ինտերնետ հանրություն» վարչության անդամ Լիաննա Գալստյանը, այս փուլը կոչվում է առաջնահերթության գրանցման փուլ, որին իրավունք ունեն մասնակցելու միայն ֆիրմային ապրանքանիշեր ներկայացնող ընկերությունները:

Ըստ նրա` հայտերի ընդունման փուլին հաջորդելու է դրանց ուսումնասիրման և գրանցման գործընթացը:

Լ. Գալստյանի փոխանցմամբ` հաջորդ տարվա սկզբին Հայաստանը կունենա հայատառ ինտերնետ տիրույթ:

«Բավականին երկար ժամանակ քննարկվում էր ազգային լեզվով դոմեն ունենալու հարցը, և այն երկրները, որոնք որոշեցին ունենալ իրենցը, ստեղծվեց տեխնիկական հնարավորություն այլ լեզուներով դոմենային տիրույթներ ևս գրանցելու համար»,- ասաց Լ. Գալստյանը և հավելեց, որ հայատառ լինելու է ինչպես «.հայ»-ը, այնպես էլ դրանից ձախ հատվածում հավաքվող հասցեն ամբողջությամբ:

Նրա տեղեկացմամբ` հայատառ դոմենի օգտագործման դեպքում միակ խնդիրը կապված է «և» տառի հետ, որը համարվում է անթույլատրելի սիմվոլ, քանի որ չունի համապատասխան մեծատառ, իսկ ICANN-ի պահանջն է` բոլոր տառերը պետք է ունենան մեծատառ և փոքրատառ, ուստի «և»-ի պարագայում «ե»-ի հետ օգտագործվելու է «ւ» (վյուն) մասնիկը:

Ասիական, ավստրալիական և խաղաղօվկիանոսյան տարածաշրջանի ICANN-ի At-Large կազմակերպության նախագահ Սիրանուշ Վարդանյանի կարծիքով` հայատառ դոմենային տիրույթ ունենալը նպաստելու է ոչ միայն ազգի ու հայոց լեզվի պահպանմանը և զարգացմանը, այլև ամրապնդելու է Սփյուռքի կապը Հայաստանի հետ:

Նրա գնահատմամբ` Հայկական ինտերնետ կառավարման առաջին համաժողովը, որը Երևանում անցկացվեց սեպտեմբերի 7-8-ին, կարևոր գործընթաց է հայերի ու Հայաստանի համար, քանի որ հնարավորություն է տալիս ոլորտի օտարերկրյա մասնագետներին ու ընկերություններին գալ Հայաստան և փորձի փոխանակում իրականացնել տեղի մասնակիցների հետ:

«Հայկական ինտերնետ կառավարման առաջին համաժողովը, որն իրականցվեց Ինտերնետ կառավարման միջգերատեսչական հանձնաժողովի, ՀՀ տրանսպորտի և կապի նախարարության և «Ինտերնետ հանրություն» ՀԿ համագործակցությամբ, իրականում հաջողված էր, իսկ արդյունքները շուտով նկատելի կլինեն»,- ասաց Ս. Վարդանյանը:

Վերջինիս փոխանցմամբ`ազգային առաջին համաժողովի ուշադրության կենտրոնում են եղել համացանցային անվտանգության, ցանցային չեզոքության, համացանցում հեղինակային իրավունքների պաշտպանության և այլ հարցեր:

Արևելյան Եվրոպայի, Ռուսաստանի և Կենտրոնական Ասիայի տարածաշրջանում ICANN-ի փոխնախագահ Միխայիլ Յակուշևը բարձր գնահատեց ոչ միայն Հայաստանում առաջին անգամ իրականացված ինտերնետ կառավարման համաժողովը, այլև համաժողովի կազմակերպիչներից հատկապես «Ինտերնետ կառավարման միջգերատեսչական հանձնաժողովի» կողմից կառավարման բազմաշահառու մոտեցումը:

Նրա կարծիքով` Հայաստանն այդ առումով այն հազվադեպ երկրներից է, երբ «Ինտերնետ կառավարման հանձնաժողով»-ի կազմում ընդգրկված է մասնավոր և պետական սեկտորը, բիզնես ոլորտը, քաղաքացիական հասարակությունը, տեխնիկական համայնքը, ակադեմիան և այլն:

Մ. Յակուշևի գնահատմամբ` ինտերնետի կառավարման հայաստանյան փորձը տարածաշրջանում լավագույներից է և ընդօրինակելու կարիք ունի: