Աշխարհաքաղաքական Իրավիճակը Կովկասում՝ ՆԱՏՕ -ի Գլխավոր Քարտուղարի Տեղակալի այցից հետո

05-02-2018 11:57:08 | Հայաստան | Վերլուծություն

Աշխարհաքաղաքական Իրավիճակը Կովկասում՝ ՆԱՏՕ -ի Գլխավոր Քարտուղարի Տեղակալի այցից հետո:

Աշխարհաքաղաքական Ակադեմիայի փորձագիտական գնահատականը.

Մենք արդեն ձեզ ներկայացրել էինք ՆԱՏՕ –ի Գլխավոր Քարտուղարի Տեղակալ Տիկ. Ռոուզ Գոթեմուլերի բանավեճը՝ Մակեդոնիայի Պատվո Հյուպատոս, ակադեմիկոս Արայիկ Սարգսյանի հետ, որը կայացել էր Երեվանում 18 դեկտեմբերի 2018թ. ( մանրամասը՝ տեսանյութում, սկսած 21 –րդ րոպեյից: https://twitter.com/Gottemoeller/status/949262377035489281 եվ https://www.youtube.com/watch?v=q3HBWckhj1A ).

Բրյուսելում 2018 թ. հուլիսին նախատեսված վեհաժողովը Դաշինքին առաջարկում է ՆԱՏՕ - Վրաստան, ՆԱՏՕ - Հայաստան հարաբերությունը բարձրացնել նոր մակարդակի: 2018 թ. ամռանը տեղի կունենա ՆԱՏՕ-ի վեհաժողովը, որից Վրաստանը ու Հայաստանը շատ բան են սպասում:

Օրերս ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղարի հետ հանդիպելուց հետո Վրաստանի ԱԳ նախարար Ջանելիձեն հայտարարել է, որ հանդիպման ժամանակ ընդգծված առաջընթացը հիմքեր է տալիս ենթադրելու, որ վեհաժողովը հաջող է լինելու Վրաստանի համար:

«Դեռ Վարշավայի վեհաժողովին միանշանակ հայտարարվեց, որ Վրաստանն ունի գործնական բոլոր գործիքները, որոնք անհրաժեշտ են ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու համար, եւ մենք օգտագործում ենք դրանք», ասել է նա:

Մոսկվան մտահոգ է ԱՄՆ-ի ու ՆԱՏՕ-ի հետ Վրաստանի Հայաստանի ռազմական համագործակցության ընդլայնմամբ: Այդ մասին ասվում է ՌԴ ԱԳ փոխնախարար Կարասինի ու Վրաստանի կառավարության ներկայացուցիչ Աբաշիձեի բանակցությունների արդյունքերով ՌԴ ԱԳՆ հայտարարության մեջ: Մոսկվայում գտնում են, որ Թբիլիսիի այդ կուրսը սպառնալիքի տակ է դնում երկկողմ հարաբերությունների նորմալացումը:

Ավելի վաղ ամերիկյան վերլուծական Heritage հիմնադրամը հրապարակել էր զեկույց, որում ենթադրվում է, որ Վրաստանին կարող է առաջարկվել անդամակցություն արագացված ռեժիմով: «Բրյուսելում 2018 թ. հուլիսին նախատեսված վեհաժողովը Դաշինքին առաջարկում է ՆԱՏՕ - Վրաստան հարաբերությունը բարձրացնել նոր մակարդակի, ամրագրելով լիիրավ անդամակցության Վրաստանի ամուր ձգտումը», ասվում է զեկույցում:

Մեր Ակադեմիայի գիտնականները մտահոգ են, որ ՆԱՏՕ-ին Վրաստանի անդամակցումը կնշանակի անխուսափելի պատերազմ Ռուսաստանի հետ: Վրաստանին կարող է առաջարկվել անդամակցություն Հյուսիսատլանտյան պայմանագրի 6-րդ հոդվածում լրացումների միջոցով ու ժամանակավորապես բացառել Ռուսաստանի կողմից օկուպացված Աբխազիան ու Օսեթիայի շրջանը 5-րդ հոդվածի գործողությունից: Այս ժամանակավոր միջոցը գործելու է այնքան ժամանակ, քանի դեռ չի վերականգնվել Վրաստանի միջազգայնորեն ճանաչված տարածքը խաղաղ ու դիվանագիտական միջոցներով :

ՆԱՏՕ-ին Վրաստանի անդամակցումն, ԱՄՆ-ի հետ դիմակայության ֆոնին, կարող է ընկալվել որպես Ռուսաստանի քաղաքականության կրախը: Ռուսաստանը, փորձելով իր ազդեցության գոտում պահել հետխորհրդային տարածությունը, իրար հետեւից կորցնում է այն: Վրաստանը կարող է դառնալ ամենացավոտ հարվածը:

Արեւմուտքն, ըստ ամենայնի, փոխել է Ռուսաստանի հանդեպ մարտավարությունը: Հնարավոր է այն երկրների արագացված ռեժիմով ինտեգրումն արեւմտյան բլոկներին, որոնք Ռուսաստանը համարում է իր ազդեցության գոտի: Մասնավորապես, Եվրոպական միությունը մտադիր է անդամակցություն առաջարկել Բալկանյան տարածաշրջանի միանգամից 6 երկրի, պայքարելու համար Ռուսաստանի ազդեցության եւ միգրացիայի հոսքի դեմ (Տե՛ս մանրամասն՝ «Ռուսաստանը՝ Մակեդոնիայի աշխարհաքաղաքական պարադիգմայում ” - http://www.nt.am/en/news/235730/ եվ http://www.prezidentpress.ru/news/4563-rossiya-v-geopoliticheskoy-paradigme-makedonii.html ) :

Եթե Բալկանյան երկրները դառնան Եվրամիության, իսկ Վրաստանը՝ ՆԱՏՕ-ի անդամ, Ռուսաստանի շուրջ օղակը կսեղմվի:

ՆԱՏՕ-ին Վրաստանի հնարավոր անդամակցության պարագայում Հայաստանը Ռուսաստանի կողմից կարող է դիտվել որպես «վերջին ֆորպոստ»:

ՆԱՏՕ-ին անդամակցելու դեպքում Վրաստանի ու Հայաստանի հարաբերությունները կարող են փոխվել: Մինչ այժմ Ռուսաստանն ու Վրաստանը կապող «խողովակները» հիմնականում «հայկական» էին՝ գազամուղն ու դեպի Լարս քաղաքի ավտոմայրուղին: Արդյոք այս ճանապարհները կփակվեն Ռուսաստանի ու Վրաստանի կոշտ դիմակայության դեպքում ? Մյուս կողմից, այդ դեպքում կարող են առավել սերտ հարաբեություններ հաստատվել Վրաստանի ու Հայաստանի միջեւ, հաշվի առնելով, որ նրանց «արանքում» Ռուսաստանի շահերն են:

Այս ֆոնին ուշագրավ էր տեղեկությունը, որ Հայաստանում այս տարվա մայիսին տեղի են ունենալու ՆԱՏՕ-ի զորավարժություններ, Բրյուսելի վեհաժողովից առաջ: Սրան էլ ավելացնենք, որ մարտի 2 -ից Հայաստանում նախագահ է դառնում Բրիտանիայի հատուկ ծառայությունների գործակալ Արմեն Սարգսյանը, ապա պատկերը կամբողջանա.

Արայիկ Սարգսյան ՝ Աշխարհաքաղաքական Ակադեմիայի նախագահ,

Մակեդոնիայի Պատվո Հյուպատոս, ակադեմիկոս.

Նոյյան տապան - Վերլուծություն