Հարցազրույց Լոս Անջելեսում գործող «Լարք» երաժշտական ընկերակցության եւ համանուն երաժշտանոցի փոխտնօրեն, հանդիսավար, ասմունքող Թագուհի Արզումանյանի հետ
31-08-2010 20:32:22 | Հայաստան | Հարցազրույցներ
Թագուհի Արզումանյանը ծնվել է մտավորականի ընտանիքում: Միջնակարգ դպրոցն ավարտել է ոսկե մեդալով: Գերազանցությամբ է ավարտել նաեւ Սայաթ Նովայի անվան երաժշտական դպրոցը: Բարձրագույն կրթությունը ստացել է Երեւանի Պետական Համալսարանի Կենսաբանության ֆակուլտետի մարդու գենետիկա բաժնում: Ավարտել է կարմիր դիպլոմով: Ուսման ընթացքում արժանացել է բազմաթիվ պատվոգրերի եւ անվանական կրթաթոշակի: Ավարտել է նաեւ ԵՊՀ ասպիրանտուրան:
1992 թվականին ընտանիքի հետ տեղափոխվում է ԱՄՆ, որտեղ հենց առաջին օրերից սկսած աշխատում է կրթության եւ մշակույթի բնագավառում: Հանդիսանալով թատերա-երաժշտական միության փոխտնօրենուհի` նա կազմակերպել է բազմաթիվ համերգներ, նկարչական ցուցահանդեսներ: Աշխատել է նաեւ ՀՕՄ-ի շաբաթօրյա դպրոցում` որպես հայոց լեզվի ուսուցչուհի:
1997 թվականից մինչ օրս Թագուհի Արզումանյանը ,Լարքե երաժշտանոցի փոխտնօրենն է եւ իր ներդրումն է ունեցել ,Լարքե կրթօջախի բարգավաճման գործում: Իր կազմակերպչական եւ գեղարվեստական բացառիկ ունակություններով նա ակտիվ մասնակցություն է ունեցել նաեւ ,Լարքե-ի համերգային ծրագրերում: Նրա գլխավորությամբ տարիներ շարունակ կազմակերպվում են հայ երաժշտության երեկոներ ուսանողների մասնակցությամբ, որոնցում ելույթ է ունեցել նաեւ իր իսկ ջանքերով կազմակերպված ասմունքի խումբը` ջանալով նոր սերնդի մեջ սեր առաջացնել հայ երաժշտության, գրականության եւ մեր ,ոսկեղենիկե լեզվի հանդեպ: Թ. Արզումանյանը մշտապես թղթակցում է համայնքում լույս տեսնող տարբեր թերթերի:
Վարել է բազմաթիվ հարցազրույցներ հեռուստատեսությամբ Օհան Դուրյանի, Ալեքսանդր Հարությունյանի եւ այլ երաժիշտների հետ: Նա է վարել նաեւ Իրաքից Հայաստան ընտանիքներ փոխադրելու համար իրաքահայերի միության հեռուստատեսությամբ կազմակերպված երկու հեռուստամարաթոնները:
-Պատմեք, խնդրեմ, Միացյալ Նահանգներում Ձեր գործունեության մասին:
Ճակատագրի բերում ապրում եմ Միացյալ Նահանգներում, բայց հոգով եւ սրտով Հայրենքիս հետ եմ: Մեր գործունեության ընթացքում փորձում ենք ոչ միայն գեղագիտական դաստիարակության ապահովել, այլ նաեւ նպաստել նրանց հայեցի դաստիարակությանը: Ես ինքս առնվազն տարին մեկ անգամ հայ երաժշտության երեկոներ եմ կազմակերպում, որոնց ընթացքում ելույթ են ունենում նաեւ իմ ասմունքի խմբակի սաները:
-Ե՞րբ է հիմնադրվել ,Լարքե-ը եւ ո՞ր բնագավառներում է գործունեություն իրականացնում:
Որպես կազմակերպություն ,Լարքե-ը հիմնվել է 1989 թվականին Վաչե Բարսումյանի կողմից: Նա ,Լարքե-ի հիմնադիր տնօրենն է: Կազմակերպությունը գործունեություն է ծավալել տարբեր ուղղություններով: Հրատարակել է բազնմաթիվ գրքեր, գիտական աշխատություններ, ուսումնասիրություններ, եւ մինչեւ օրս էլ զբաղվում է հրատարակչական գործունեությամբ (,Դրազարկ հրատարակչատունե):
«Լարք»-ի գործունեության հաջորդ ուղղությունը համերգային ծրագրերն են: Մենք կազմակերպում ենք տարբեր համերգներ: Ներկայացրել ենք աշխարհի բազմաթիվ մեծ երաժիշտների: Դեռ մի քանի տարի առաջ Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միության հետ մենք ներկայացրեցինք Տիգրան Չուխաջյանի երեք օպերետները, որոնք մեծածավալ գործեր են: Ներկայացրել ենք ինչպես արեւմտաեվրոպական երաժիշտների (Բեթհովեն, Մոցարտ), այնպես էլ հայ երաժիշտների (Ալեքսանդր Հարությունյան, Տիգրան Մանսուրյան, Արթուր Ավանեսով, Միրզոյան, Շարաֆյան եւ այլն) գործեր: Հիմա ունենք նաեւ ,Դիլիջանե համերգաշար: Այն կրում է կոմպոզիտորների միության տան ,Դիլիջանե խորագիրը: Մենք ուզում ենք հայկական երաժշտությունը ներկայացնել ոչ միայն հայերին, այլ նաեւ օտարազգիներին:
«Լարք»-ը նաեւ կրթօջախ է: Որպես երաժշտանոց ,Լարքե-ը իր դռները բացել է 1996 թվականի գարնանը: ,Լարքե-ում վեց տարեկանից բարձր աղջիկներն ու տղաները հնարավորություն ունեն ստանալու երաժշտական կրթություն դաշնամուրի, ջութակի, թավջութակի, կիթառի, ֆլեյտայի, ձայնամարզության եւ տեսական բաժիններում:
-Կան արդյոք «Լարք»-ում սովորող օտարազգի աշակերտներ:
Այո, ունենք նաեւ օտարազգի աշակերտներ: Ես ինքս տարին մեկ անգամ կազմակերպում եմ երաժշտական երեկոներ, որոնք մեծ խանդավառություն են առաջացնում դպրոցում: Այդ երեկոների միջոցառումներում ընդգրկում եմ նաեւ դպրոցի երկու չինացի աշակերտների: Լոս Անջելեսի թերթերը բազմիցս անդրադարձել են այս փաստին` գրելով, որ նրանք իսկական հայեր են դարձել: Նրանք Օրինջ Քաունթիում են բնակվում, մայրն է նրանց բերում մեքենայով` ծախսելով երկու ժամ գալու եւ վերադառնալու համար: Երկու չինացի աշակերտները շատ լավ արատասանում են հայերեն: ,Լարքե-ում այսօր սովորում է 150 աշակերտ: Ունենք նաեւ տեսական դասարաններ` երաժշտության պատմություն, երգընթերցանություն, ստեղծագործության հորինում եւ վերլուծում եւ այլն:
Մենք ունենք մեծերի երգչախումբ Վաչե Բարսումյանի ղեկավարությամբ: Նա մասնագիտությամբ խմբավար է, նաեւ մեծ երաժիշտ է, Կոմիտասի անվան Երեւանի Պետական Կոնսերվատորիայի պատվավոր պրոֆեսոր: Միաժամանակ ունենք ,Ծիածանե մանկապատանեկան երգչախումբ` իր երեք ենթախմբերով, որը համայնքում առաջինն է իր բարձր մակարդակով:
-Ի՞նչ ծրագրեր կուզենայիք իրականացներ ՀՀ սփյուռքի նախարարությունը Հայաստան-Սփյուռք գործակցության զարգացման, կապերի ամրապնդման առումով:
Նախ ուզում եմ նշել, որ նախարարության մեկ տարվա գործունեության ընթացքում հսկայական աշխատանք է կատարվել: ՀՀ սփյուռքի նախարարության կողմից հրատարակվել են բազմաթիվ գրքեր, որոնք անհրաժեշտ է հնարավորինս շատ տարածել Սփյուռքում, որպեսզի յուրաքանչյուր հայ մարդ կարողանա ավելի մոտիկից ծանոթանալ դրանց: Ես արվեստի մարդ եմ, աշխատում եմ քաղաքական հարցերի քիչ առնչվել: Հայ մարդն իր դեմքն աշխարհի թատերաբեմի վրա ցույց է տվել մշակույթի միջոցով: Կցանկանայի, որ արդեն իսկ հաստատված Հայաստան-Սփյուռք մշակութային կապերն ավելի սերտանան: Մշակութային ձեռնարկները շատ կարեւոր են, օրինակ` ,Մեկ ազգ, մեկ մշակույթե համահայկական փառատոնը եւ այլն: Կարեւոր է, որ ոչ միայն Հայաստանից մշակույթի գործիչներ այցելեն Սփյուռքի հայկական համայնքներ, այլ նաեւ հակառակը` Սփյուռքում ապրող եւ ստեղծագործող մեր հայրենակիցները գան Հայաստան: Անհրաժեշտ է պատշաճ ձեւով գնահատել Սփյուռքի յուրաքանչյուր կազմակերպության եւ անհատի կատարած աշխատանքը: Նրանք առանց պետական հովանավորության Սփյուռքում հայապահպանության բնագավառում մեծ գործ են կատարում:
«Լարք» երաժշտանոցը միայն իր սաների երաժշտական դաստիարակությամբ չի զբաղվում: Ինչպես Կոմիտասն է ասել. «Երաժշտությունն ամենասուրբ գործն է, որով կարող ես ազդել երեխայի վրա»: Հենց այդ սկզբունքով էլ առաջնորդվում է «Լարք»-ը:
- Ի՞նչ կարծիք ունեք ՀՀ սփյուռքի նախարարության ստեղծման վերաբերյալ:
Ես ողջունում եմ ՀՀ սփյուռքի նախարարության ստեղծումը: Հայ մարդը ճակատագրի բերումով սփռվել է ողջ աշխարհում, եւ պետք էր մի նախարարություն, որը կարողանար միավորել բոլորին, կիսել նրանց հոգսերը: Քիչ առաջ նախարարի մոտ դիտեցի ,Արի տունե ծրագրի մասին պատմող տեսահոլովակը: Շատ հուզիչ է, խորագիրը նույնպես շատ ճիշտ է ընտրված, յուրաքանչյուր հայ մարդու սրտից է բխում: Նախարարության ստեղծումը անհրաժեշտություն էր, եւ ես պարզապես եկա ողջունելու եւ ծանոթանալու:
Մեր համայնքում նույնպես դրական վերաբերմունք է ձեւավորվել ՀՀ սփյուռքի նախարարության վերաբերյալ:
-Ի՞նչ կմաղթեիք Հայաստանում եւ Սփյուռքում ապրող մեր հայրենակիցներին:
Չկա մի երկիր աշխարհում, որը թերություն չունենա, չկա որեւէ ընտանիք, որը հոգս չունենա: Նոր ծնված երեխայից չես կարող պահանջել, որ նա, ինչպես մեծահասակը, շատ խելացի եւ մեծ կարողությունների տեր լինի: Ճանապարհ ենք հարթում, պետք է դժվարություններ հաղթահարենք: Պարզապես պետք է յուրաքանչյուրս մեր հնարավորությունների սահամաններում աջակցենք մեր երկրին, որպեսզի կարողանանք ճիշտ ճանապարհով գնալ: Ես շատ ուրախ եմ, որ մենք անկախություն ենք նվաճել: Ամեն անգամ այս թեմայով խոսելիս հուզվում եմ: Ես ուզում եմ իմ Հայրենիքը տեսնել որքան հնարավոր է անթերի: Մարդիկ ավելի ոգեւորված են, ներդրումների համար առավել նպաստավոր միջավայր է ստեղծվել: Սփյուռքը մեծ դեր ունի Հայաստանի բարգավաճման գործում, իսկ Սփյուքը չի կարող գոյատեւել առանց Հայաստանի: Եվ հենց այստեղ է, որ մեծ դերակատարություն պետք է ունենա ՀՀ սփյուռքի նախարարությունը` կամրջելով Հայսատանը եւ Սփյուռքը:
Դարեր շարունակ մեր երկիր պատերազմ ու աղետներ, ոճիր ու խավար է ներմուծվել, բայց լույս ու հանճար է արտահանվել, բռնություն, գազանություն է ներմուծվել, բայց արդարություն է արտահանվել: Մեր ժողովուրդը միշտ ցավ է տեսել: Դահիճները եթե սպանել են իմացել, մեր ժողովուրդը ստեղծել ու հարատեւել է իմացել: Ամեն անգամ Հայաստան այցելելով` ես համոզվում եմ, որ հայ ժողովուրդը ունի ապրելու, ստեղծագործելու եւ հարատեւելու տենչ: Ես հավատում եմ հայի ստեղծագործ մտքին: Թուրքերը ավերեցին Անին, խելագարության հասցրեցին Կոմիտասին, զոհ դարձրին Դանիել Վարուժանին, Սիամանթոյին, բայց միեւնույնն է, նրանք երբեք չեն կարող ասպատակել հայ մարդու հանճարը: Հայ մարդը ծնել է եւ պետք է ծնի հանճար, եւ մենք պետք է հարատեւենք:
Այսօր ՀՀ սփյուռքի նախարարությունը մեծ առաքելություն ունի: Այն պետք է կամուրջ հանդիսանա Հայրենիքի եւ Սփյուռքի միջեւ: Բոլորիս միասնական օջախը Հայաստանն է: Ես ինքս Հայաստանով եմ ապրում: