Լրագրի զրուցակիցն է ԱԺ «Իմ քայլը» խմբակցության պատգամավոր, ՍԴ նախագահ Հրայր Թովմասյանի լիազորությունները դադարեցնելու վերաբերյալ Ազգային ժողովի որոշման նախագծի հիմնական զեկուցող Սուրեն Գրիգորյանը

 

-ԲՀԿ խմբակցության ղեկավար Գագիկ Ծառուկյանը նախօրեին հայտարարել է, որ իրենք չեն մասնակցի ԱԺ-ում Հրայր Թովմասյանի լիազորությունները դադարեցնելու վերաբերյալ «Իմ քայլը» խմբակցության ներկայացրած նախագծի քվեարկությանը։ Նա նշում է, որ հիմքերը և ժամկետները բավարար չեն դրա համար։ Ինչպե՞ս եք գնահատում այս հայտարարությունը։

 

-Ես, իհարկե, շատ կուզենայի, որ խորապես ընկալվեր մեր բոլոր գործընկերների կողմից մեր նախաձեռնության բովանդակությունը, և մենք ունենայինք կոնսենսուս այս հարցում, բայց ինձ մտահոգում է ոչ թե այդ կոնսենսուսի բացակայությունը, այլ որպես ՀՀ քաղաքացի և քաղաքական գործիչ ինձ մտահոգում է, որ քվեների թվով ընդդիմադիր համար մեկ ուժը ընդհանրապես հնարավոր է համարում նման կարևոր հարցի վերաբերյալ ասի, որ ինքը կարծիք չի արտահայտելու։ Մենք միշտ ասել ենք, որ բաց ենք քննարկումների համար: Երբ նախագիծը դրվել է, միշտ եղել է քննարկման հնարավորություն, և եթե այդ դիմումը ուժեղացնելու հետ կապված ինչ-որ բան ուներ ասելու ԲՀԿ-ն, այդ ժամանակ պետք է ասեր, բայց չասաց։ Հիմա երբ ասում են՝ հիմքերը համոզիչ չեն, թող ասեն, թե որ հիմքը համոզիչ չէ և ինչու։ Նաև ասվում է, որ ժամկետների խնդիր կա։ Անկեղծ ասած, ես հասկացա, որ մարդիկ կարծես թե 20-30 էջից ավելի կարդալու խնդիր ունեն, իսկ այս դիմումը 76 էջ է։ Մարդիկ ասում են՝ ամբողջությամբ չեմ կարդացել, բայց… էլ ի՞նչ բայց, կարդացեք կամ կարծիք մի արտահայտեք։ Որովհետև ժամկետների հաշվարկի հետ կապված այդ դիմումի ողջ փիլիսոփայությունը դրան, ըստ էության, պատասխանում է։

 

Ինձ մոտ տպավորություն է, որ մարդիկ չեն ընկալում հարցի էությունը, իրենք գտնում են, ժողովրդի լեզվով ասած, փրփուրներից կախվելու հնարավորություն ժամկետների ընթացակարգային պրոցեսում, որ հանկարծ ոչ մի կերպ բովանդակությանը չանդրադառնան։  Գոհար Մելոյանը որպես սահմանադրագետ հանդես գալով չի բարձրաձայնում, որ իմ տեղեկություններով, Հրայր Թովմասյանի սանիկն է։ Օրինակ, պարոն Օրբելյանի և պարոն Թովմասյանի քավոր-սանիկական հարաբերությունների հիմքով ինքնաբացարկ չհայտնելու հանգամանքը հաշվի առնելով մենք ներիկայացրել ենք դիմում։ Բայց, օրինակ, պարոն Օրբելյանը երբեք չի թաքցրել, որ ինքը Հրայր Թովմասյանի սանիկն է։ Իսկ այս դեպքում մարդը գնում հարցազրույց է տալիս ու չի ասում, որ Հրայր Թովմասյանի սանիկն է։

 

-Կարծում եք՝ այդ հիմքով կողմնակալ դիրքորոշո՞ւմ ունի։

 

-Ինքը կարող է չլիներ սանիկը և էլի այդ կարծիքին լիներ, բայց եթե դու ներկայանում ես որպես սահմանադրագետ և հավակնում ես ներկայացնել չեզոք կարծիք, դու պետք է ասես, որ այդ մարդու հետ անձնական որոշակի հարաբերություններ ունես, որ մարդիկ էլ դա իմանալով որոշեն՝ քեզ հավատալ, թե չհավատալ։ Այսինքն անգամ այն պարագայում, որ այս ողջ պրոցեսը շոշափում է նաև այդ ասպեկտը, մարդը ներկայանում է որպես սահմանադրագետ և չի ասում, որ իմ կարծիքը լսելիս հաշվի առեք, որ նման հանգամանք կա։ Մարդկանց չի կարելի մոլորության մեջ գցել։

 

Վերադառնալով ԲՀԿ-ի դիրքորոշմանը, ինձ համար ցավալի է, որ այդ նույն տրամաբանությունը ես տեսնում եմ նաև ԲՀԿ-ի արտահայտած դիրքորոշման մեջ։ Խնդիր եք տեսնում, պետաիրավական հանձնաժողովի նիստ է եղել, բարձրաձայնեիք այդ մասին այնտեղ։ Ի՞նչ է նշանակում՝ մենք չենք մասնակցելու։ Ժամկետ ենք բաց թողել, ասեիք՝ այս ժամկետը բաց եք թողել, մենք էլ համաձայնեինք կամ հիմնավորեինք, որ բաց չենք թողել։

 

-Կարծում եք՝ ամեն կերպ Հրայր Թովմասյանին փրկելու խնդի՞ր է դրված։

 

-Ես միշտ քաղաքական տեքստեր ասելու մեջ առավել զուսպ եմ, և փորձում եմ ամեն ինչ ավելի շատ իրավական տեսանկյունից ներկայացնել։ Իմ գործընկերները քաղաքական մասով են ավելի կոմպետենտ։ Բայց բաներ կան, որ անգամ ես չեմ կարող չնկատել։ Այն, որ Ռոբերտ Քոչարյանի անունը շոշափվում է այս գործով, և ԲՀԿ-ն այսպես անհասկանալի դիրքորոշում է արտահայտում, մտորելու տեղիք է տալիս։ ԲՀԿ-ն կարող էր ասել, որ դեմ է նախագծին և ներկայացներ, թե ինչու է դեմ։ Մասնագիտական դաշտում ցանկացածի հետ կարող ենք խնդիրները քննարկել։ Բայց երկրի համար մեկ ընդդիմադիր ուժը պետք է այս հարցով արտահայտի կարծիք։ Ոչ ոք չի կարող պարտադրել, որ այդ կարծիքը դրական լինի, եկեք ասեք, որ մենք դեմ ենք այս-այս պատճառներով, լսեք մեր պատասխան ելույթները, որոնցից կարող եք հասկանալ, որ սխալ էիք, իսկ եթե կհամարեք, որ սխալ չեք, եմ քվեարկեք։ Ի՞նչ է նշանակում մենք այս հարցից մեր ձեռքերը լվանում ենք։ Ես, օրինակ, չեմ պատկերացնում, թե ԲՀԿ-ին ձայն տված քաղաքացիներն ինչ են զգում, երբ իրենց կողմից պատվիրակված քաղաքական ուժը ուղղակի հրաժարվում է մտնել այս պրոցեսի մեջ։ Սա աբսուրդ է։ Ընդ որում՝ ես վստահ չեմ, որ ԲՀԿ-ում բոլորը կիսում են այս տեսակետը։

 

-«Լուսավոր Հայաստանը» հայտարարել է, որ կողմ է այս նախաձեռնությանը, սակայն ոչ մի երաշխիք չկա, որ այդ դիմումը ՍԴ-ում հաջողություն կունենա։ Ըստ էության, սա ՍԴ-ում առկա խնդիրը լուծելու տարբերակներից առաջինն էր, բայց կան նաև ա՞յլ տարբերակներ։ 

 

-Այլ տարբերակներից հիմա չխոսեմ։ Նախ ասեմ, որ երաշխիք չունենք և չենք կարող ունենալ, որ ՍԴ-ն դրական կարձագանքի այս դիմումին։ Հիմա եթե ես հայտարարեմ, որ ունեմ երաշխիք, որ ՍԴ-ն կողմ է քվեարկելու, հարց է առաջանալու՝ իսկ որտեղի՞ց այդ երաշխիքները, խոսե՞լ եք ՍԴ դատավորների հետ։ Ես միշտ հեռու եմ եղել այն մտքից, որ պետք չէ փորձել օրինական պրոցես տանել պատճառաբանելով, թե միևնույն է, արդյունքը պարզ է։ Ոչ, որովհետև քանի դեռ դու ասում ես արդյունքը պարզ է առանց պրոցես տանելու, դա միշտ մնում է քո ենթադրությունը։ Ես հիմա, իրոք, հույս ունեմ, որ հասկանալով պահի լրջությունը, ՍԴ անդամները խոհեմ կգտնվեն և օրենքի շրջանակներում դիրքորոշում կարտահայտեն այս հարցում։ Ես անձամբ գտնում եմ, որ այս գործընթացը ինքնին, եթե անգամ ՍԴ անդամների 2/3-ի կողմից հավանության չարժանանա և պարոն Թովմասյանի լիազորությունները չդադարեցվեն, ուղղված է ՍԴ դերի ընկալմանը, դրա բարձրացմանը և պահպանմանը, որովհետև պետք է պարզ լինի ԱԺ դիրքորոշումն այս հարցում։

 

Տեսեք, Գագիկ Ծառուկյանը հայտարարում է, որ ԱԺ-ն չի որոշում ՍԴ դատավորի լիազորությունները դադարեցնելու հարցը։ Իսկ ո՞վ էր ասում, որ ԱԺ-ն է որոշում։ Բոլորն էլ հայտարարել են, և դա օրենսդրությունն է սահմանում, որ ԱԺ-ն դիմում է ՍԴ, իսկ որոշողը արդեն ՍԴ-ն է։ Պարոն Ծառուկյանն իրավաբան չէ, բայց ինձ հետաքրքիր է, թե իրավական հարցերով իրեն խորհրդատվություն տվող անձինք որքանով են խորանում թեմայի մեջ, որքանով են փորձում հասկանալ, թե առհասարակ ով է նման բան պնդել։ Ես անձնապես գտնում եմ, որ այս հանգամանքների պարագայում տեղի է ունեցել էական կարգապահական խախտում։ Ես չեմ ասում, որ ես եմ որոշողը, բայց ես դիմում եմ որոշակի համոզմունքով։

 

«Լուսավոր Հայաստանի» մեր գործընկերները մի փոքր այլ դիրքորոշում ունեն, ասում են՝ մենք համոզմունք չենք ձևավորել։ Դատարաններում էլ երբ որևէ հարցով միջնորդություն ես ներկայացնում, էլի դու չես որոշում, դատարանն է որոշում, բայց դու ունես որոշակի համոզմունք։ Ամենակարևորն այն է, որ այստեղ տեքստի մասով մենք կարծես խնդիր չունենք։ Մենք ունեցել ենք դեպքեր, երբ ԱԺ երեք խմբակցություններն էլ կողմ են քվեարկել ինչ-որ նախագծի, բայց երեքն էլ տարբեր բան են հասկացել այդ տեքստի տակ։ Հիմա եթե «Լուսավոր Հայաստանի» մեր գործընկերները չունեն խնդիր տեքստի հետ, ուրեմն մենք քվեարկելու ենք այդ տեքստին։ Թե ամեն մեկս այդ տեքստի մեջ ինչ ենք դնում, ինչ ենք պատկերացնում, դա, ըստ էության, մեր զգացմունքներն են։ Ավելին ասեմ՝ Սահմանադրությունը այդ հարցերի պատասխանը տվել է։ Եթե Սահմանադրությունն ասում է, որ ԱԺ-ի դիմումը ՍԴ-ն է որոշում, ԱԺ-ն չի կարող տեքստն այնպես գրել, որ ինքը դառնա որոշող։ Սահմանադրությունն ասում է՝ որոշողը ՍԴ-ն է, ինչպես ուզում ես տեքստը գրիր։

 

ՍԻՐԱՆՈՒՅՇ ՊԱՊՅԱՆ

 Հարցազրուցավար

 

 

 

 

 

Նոյյան տապան  -   Հարցազրույցներ