Վազգեն Մանուկյան. Եթե չես առաջարկում նոր տնտեսական զարգացման ծրագիր, արտագաղթի մասին խոսելը իմաստ չունի: * Կարծում եմ որ Հայաստանը ոչ ճիշտ է օգտագործում իր հնարավորությունները տնտեսությունը զարգացնելու եւ աշխատատեղեր ստեղծելու համար: * Ես կարծում եմ, որ ընդերքի սեփականաշնորհումը շատ վատ է կատարվել: Շատ բան թափանցիկ չէ, հայտնի չէ նույնսկ, թե ում ինչ է պատկանում:: Ես գտնում եմ որ մենք այս հարցում մեծ խնդիրներ ունենք “Հայաստան” լրատու ցանց, Աթենք, 23.10.2012: ?Հայաստան? շաբաթաթերթի խմբագրության ներկայացուցիչ` Դավիթ Այվազյանի հարցազրույցը ՀՀ Հանրային խորհրդի նախագահ Վազգեն Մանուկյանի հետ: Հարցազրուցը կատարվել է, ՀՀ Հանրային խորհրդի պատվիրակության Հունաստան այցի շրջանակներում: - Հանրային խորհրդի (ՀԽ) հիմնական նպատակը հասարակության ազդեցության կիրառումն է իշխանության քաղաքականության վրա: Ի'նչ լծակներ ունի ՀԽ-ը իր նպատակները իրականացնելու համար եւ մինչ օրս ի”նչ նվաճումներ է ունեցել: - Հանրային խորհրդի նման կազմակերպություններ կան շուրջ 60 երկրներում, այդ խորհուրդները բոլորը համախմբված են: Այդ թվում, որպես օրինակ Հունաստանի տնտեսական եւ սոցիալական խորհուրդի իրավունքները ամրագրված են սահմանադրականորեն: ՀՀ Հանրային խորհրդը ստեղծվել է նախագահի հրամանագրով` 2008 թվականին: Սակայն Հանրային խորհրդի լիազորություններն ու իրավունքները օրենքով սահմանված չեն: Մեզ այս մի քանի տարվա աշխատանքով հաջողվել է, որ երկրի նախագահն ու վարչապետը, ինչպես նաեւ կառավարությունը կարեւորություն տան մեր կազմակերպությանը: Ժամանակ առ ժամանակ երբ հանդիպում էինք նախագահի ու վարչապետի հետ մեր ներկայացրած հարցերը մանրամասը քննարկվում էին եւ այդ հարցերը լուծումներ էին գտնում: Նախագայի հետ համաձայնեցրել ենք, որ մոտ ժամանակներս ԱԺ -ում կներկայացվի օրենք` ՀԽ-ի մասին: Օրենքում կներկայացվի ՀԽ-ի իրավունքներն ու լիազորությունները: Լիազորությունները եւ լծակները կլինեն ոչ թե հարաբերությունների վրա հիմնված այլ օրենքով ամրագրված: - ՀՀ եւ Սփյուռքի հանրությանը հուզող արտագաղթի եւ ՀՀ բանակում շարունակվող սպանությունների կապակցությամբ Հանրային խորհուրդը, արդյոք կոնկրետ քայլեր նախաձեռնե'լ է: - Արտագաղթ Հայաստանում կա: Եթե թվերին նայենք դրանք այն թվերը չեն, որ կային սրանից 10 տարի առաջ: Մինչեւ 2004 թ. արտագաղթը մեծ թափ էր ստացել, դրանից հետո կարծես նվազեց մինչեւ 2008 թիվը: 2008 թ.-ից արտագաղթը նորից վերսկսվեց: Եւ այստեղ արտագաղթի մասին խոսելը իմաստ չունի, եթե չես առաջարկում նոր տնտեսական զարգացման ծրագիր: Մեր խոսկացությունները, մեր բանավեճերն ու առաջարկությունները կառավրության ու նախագահի հետ ոչ թե արտագաղթի մասին են, այլ այն առաջացնող դրդապատճառների: Արտագաղթը միայն սոցիալ-տնտեսական դրդապատճառներ ունի: Կարծում եմ որ Հայաստանը ոչ ճիշտ եւ լրիվ է օգտագործում իր հնարավորությունները տնտեսությունը զարգացնելու եւ աշխատատեղեր ստեղծելու համար: Արտագաղթի դեմ պայքարելու համար պետք է զարգացնել տնտեսությունը եւ աշխատատեղեր ստեղծել: Իսկ ինչ վերաբերում է բանակին, ես այդ մասին առավել քաջատեղյակ եմ բանակի կազմավորման օրվանից, քանի որ եղել եմ պաշտպանության նախարար: Այնուամենայնիվ ես կպնդեի, որ կարգ ու կանոնը բանակում էապես ավելի է աճել: Մի տեղ որ տասնյակ հազարավոր երիտասարդներ հավաքված են, իհարկե, միջադեպեր կլինեն: Բայց ի պատիվ մեր բանակի շատ ու շատ զորամասեր կարելի է համարել օրինակելի: Բայց ամեն մի միջադեպ, իհարկե, սարսափելի է: Չի կարելի թվերով խոսել, քանի որ ծնողը երբ իր տղային ուղարկում է բանակ, նրան չեն մխիթարում թվերը, նրա միակ զավակն է բանակում: Դրա դեմ պետք է պայքարել իհարկե: Բանակում այդ ուղղությամբ քայլեր ձեռնարկվում են: Մենք խոսում ենք դրա մասին, բանակին կից մի փոքր հանրային խորհուրդ է ստեցծվել, որը ավելի լուրջ է զբաղվում բանակի հարցերով: - Հանրային տարածքների եւ ընդերքի սեփականության մասին, Հանրային Խորհուրդը ծրագրեր ունի': Այդ կապակցությամբ, մինչ այժմ միջոցներ նախաձեռնվե'լ են: - Ես կարծում եմ, որ ընդերքի սեփականաշնորհումը շատ վատ է կատարվել: Շատ բան թափանցիկ չէ, հայտնի չէ նույնսկ, թե ում ինչ է պատկանում: Բազմաթիվ խոսակցություններ ենք լսում, որ ասենք թե գերմանական այսինչ ընկերությունը գնել է այսինչ հանքը, բայց այսքան տոկոսը մեր այսինչ պաշտոնյայի է պատկանում, չենք էլ կարողանում լրիվ ստուգել, ցավոք սրտի: Հանքերը օգտագործվում են մի քիչ վայրենավարի, շատ քիչ գումար են ծախսում բնապահպանության վերականգնման համար: Ամբողջ աշխարհում կան օրենքներ բնապահպանության վերաբերյալ, բայց Հայաստանում այդ օրենքները չեն կատարվում կամ այդ օրենքները շրջանցվում են: Փաստորեն, ընդերքը վաճառել ենք, բայց շատ օգուտ ընդերքից չենք ստանում: Ես գտնում եմ որ մենք այս հարցում մեծ խնդիրներ ունենք: Խնդիրներից մեկն էլ պղնձաձուլական գործարանի կառուցումն է, որի հարցն էլ նախագահի մոտ բարձրացրել ենք: Այն բարդ իրավիճակում է հայտնվել: Մեկ ամիս առաջ Չինաստանում հանդիպում ունեցանք Չինաստանի ՀԽ-ի նախագայի հետ, որը ԿԿ-ում քաղ. բյուրոյի անդամ է: Առաջարկեցինք համագործակցել պղնձի շահագործմանը: Հիմա փաստաթղթեր ենք փոխանակում, մտածում ենք չինացիներին ներգրավել այդ աշխատանքի մեջ ներդրում անելու, քանի որ մեծ գումար կպահանջվի այդ գործի համար: Առնվազը 100-200 միլիոն դոլար կծախսվի այդպիսի լուրջ գործարան կառուցելու համար: Բայց վերադառնալով ձեր հարցին, կարծում եմ, որ հանքերի սեփականաշնորհումը կատարվել է ոչ լավագույն ձեւով: - Պ. Մանուկյան շնորհակալ ենք հարցազրույցի համար:

---