Հարցազրոյց 

«Շիրակ» կենտրոն ոչ-կառավարական կազմակերպութեան (ONG) 

եւ «Շալէ Գիւմրի»-ի հիմնադիր-տնօրէն 

Վահան Թումասեանի հետ

 

«Նոր Յառաջ» - Ե՞րբ հիմնած էք «Շիրակ» կեդրոնը, հոն ի՞նչ գործունէութիւն կը ծաւալէք եւ որո՞նք են ձեր հետապնդած նպատակները։

 

Վահան Թումասեան - «Շիրակ» կենտրոնը հիմնուել է 2005-ին, այսինքն շուրջ 13 տարի առաջ եւ գործում է Շիրակի մարզում։ Մեր նպատակն էր օգնել երիտասարդներին, այն ընտանիքներին, որոնք երկրաշարժից յետոյ տակաւին ապրում են տնակներում կամ այսպէս կոչուած տոմիկների մէջ։ Այդ ընտանիքների թիւը մօտաւորապէս 2500 է, այսինքն 10 հազար քաղաքացիի մասին է խօսքը։ Մեր նպատակն է նաեւ պաշտպանել նրանց իրաւունքները, օժանդակութիւն տրամադրել անօթեւան ժողովրդին։ Մեր կենտրոնի միջոցով եւ հանգանակութիւնների ճամբով իւրաքանչիւր տարի գրեթէ 20-25 ընտանիքի համար բնակարան ենք ապահովում եւ նուիրում նրանց։ Յետոյ այդ ժամանակաւոր կացարանները քանդում ենք, տարածքները մաքրում։ Իսկ այդ քանդուած տնակների փայտերը մենք բաժանում ենք մարդկանց՝ որպէս վառելափայտ, որպէսզի ձմռան եղանակին խնայենք անտառների ծառերը։

Այն ընտանիքները, որոնք դպրոցական տարիքի երեխաներ ունեն մենք օգնում ենք, որպէսզի նրանք դպրոց կարողանան յաճախել, ապահովելով նաեւ նրանց գրենական պիտոյքներն ու կենցաղային կարիքները։ Ունենք բազմաթիւ բարեսիրական ծրագրեր, որոնցից մի քանին այստեղ կը յիշեմ.-

- Ամէն տարի մեր հնարաւորութիւնների սահմանին մէջ գրեթէ 2000 ընտանիքի որոշ քանակութեամբ վառելափայտ ենք տրամադրում,

- Ամանորը անցկացնում ենք միայնակ անձերի եւ տարեցների հետ։ Նրանք հաւաքւում են մեր կենտրոնը «Շալէ Գիւմրի» եւ նոր տարին դիմաւորում ենք միասին, 

- Երեխաների համար էլ յատուկ վայր ենք կառուցել։

 

«ՆՅ» - Ո՞վ կը հովանաւորէ ձեր ծրագրերը։

Վ.Թ. - Մեզ հովանաւորում են առանձին մարդիկ եւ Սփիւռքը՝ Եւրոպայից եւ մեծ մասամբ Միացեալ Նահանգներից, ինչպէս՝ Հերման Խնդիրեանը, Վարդան Նազարեանը, Նարվիկ Բերեանը։ Ասեմ, որ ունենք մեծ ու փոքր բազում հովանաւորներ, որոնք 50 տոլարից մինչեւ 5 կամ 10 հազար տոլար են նուիրում։ Դա կախում ունի, թէ տուեալ ծրագրի իրագործումը որքան գումար է պահանջում։ Մենք գրեթէ ամէն օր տնակային աւաններում ենք լինում, որպէսզի բացայայտենք աղքատ ընտանիքներին եւ այն երեխաներին, որոնք անասելի վիճակի մէջ են, որպէսզի նրանց կեանքի բարելաւման համար հովանաւորներ գտնենք։

 

«ՆՅ» - Ի՞նչ կ՚ըսէիք «Շալէ Գիւմրի»-ի մասին։

Վ.Թ. - Մեր կենտրոնի ծրագրերից մէկը «Շալէ Գիւմրի»-ի ստեղծումն էր։ Ներկայիս մեր գտնուած վայրը նախկինում աղբանոց էր։ Երկրաշարժից յետոյ թէ՛ կենցաղային եւ թէ՛ շինարարական աղբը այստեղ էին լցրել։ Մենք մեր ընկերներով եւ կամաւորներով որոշեցինք նոյն տեղում փոքրիկ մի գրասենեակ կառուցել։ Յետոյ մի քանի տարի տեւեց եւ կարողացանք այս մեծ համալիրը ստեղծել, որի համար օգտագործեցինք Գիւմրիի երկրաշարժի հետեւանքով փլած շէնքերի շինանիւթերը, որոնք նոյնպէս աղբանոցների մէջ կուտակուել էին…։ Այսօր այս կառոյցը համարւում է քաղաքի զարդերից մէկը։ Գիտէք, Գիւմրիի նման արհեստների եւ արուեստների քաղաքում շատ դժուար է աչքի ընկնող մի բան կառուցել։ Մենք յաջողեցինք այս գործը, շնորհիւ մեր շուրջը հաւաքուած լաւագոյն արհեստաւորներին ու վարպետներին։

 

«ՆՅ» - Դուք խօսեցաք քաղաքի աղքատ ընտանիքներու մասին։ Որո՞նք են Գիւմրիի եւ ընդհանրապէս Շիրակի մարզի կարօտեալ ընտանիքներու հիմնական դժուարութիւնները։ Նաեւ քաղաքապետարանը կամ պետական կեդրոնները արդեօք կ՚օժանդակե՞ն ձեր գործին։

Վ.Թ. - Նախ ասեմ, որ Հայաստանում աղքատութեան ամէնից բարձր ցուցանիշը գրանցուել է Շիրակի մարզում։ Պաշտօնական տուեալներով ժողովրդի մօտ 47 տոկոսը աղքատ է, սակայն իմ կարծիքով այդ թիւը անհամեմատ աւելի մեծ է, մա՛նաւանդ երեխաների պարագային, որ ըստ իս 70-72 տոկոս է կազմում։ Դա կոչւում է «շերտային աղքատութիւն»։ Այս ցուցանիշը ինքնին սարսափելի է։ Համեմատութեան համար ասենք, որ Երեւանում այդ թիւը 20-22 տոկոս է…։ Այդ պատճառով էլ ամէնից շատ Շիրակի մարզից են արտագաղթել եւ սահմանամերձ շրջանի գիւղատնտեսական հողերը անտէրութեան են մատնուել։

Շիրակը Հայաստանի հիւսիսը գտնուելով այստեղ ձմեռը շատ ցուրտ է լինում մա՛նաւանդ տոմիկների մէջ ապրող մարդկանց համար, որոնք շատ աղքատ կեանք են վարում։ Բառերով կարելի չէ նկարագրել այդ խեղճերի վիճակը…, մանուկները սնունդի պակասից տառապելով չեն կարողանում պաշտպանուել զանազան հիւանդութիւնների դէմ, իսկ գործազրկութեան ցուցանիշն էլ ցաւ ի սիրտ շատ բարձր է։ Գիւմրիում մնացել են քայքայուած կամ հաշմանդամ ընտանիքները։ Ահաւասիկ այս բոլոր պատճառներով է, որ մենք փորձում ենք օգնութեան ձեռք երկարել մեր հայրենակիցներին, նկատի ունենալով որ տեղական իշխանութիւնները ժողովրդին օժանդակելու միջոցները չունեն, իսկ պետութիւնը կարծէք թէ այս հարցերին լուրջ չի մօտենում եւ քաղաքական կամք չի դրսեւորում, որպէսզի Գիւմրին դուրս գայ մահացող քաղաքների ցանկից։

 

«ՆՅ» - Ձեր կարծիքով պետութիւնը ի՞նչ պէտք է ընէ որպէսզի շուրջ 30 տարիէ ի վեր տեւող այս կացութիւնը փոփոխութեան ենթարկուի։

Վ.Թ. - Գիւմրիի եւ Շիրակի մարզի համար պետութիւնը պէտք է յեղափոխական եւ կտրուկ միջոցներ ձեռք առնէ։ Գիտէք, Գիւմրին նման է այն ծանր հիւանդ մարդուն որ տանում են հիւանդանոց եւ արհեստական շնչառութեամբ փորձում են նրա մահը կանխել, որպէսզի կարողանան բուժումը գտնել։ Գիւմրիին նախ արհեստական շնչառութիւն է պէտք։ Պէտք է շուկայական տնտեսութիւնը մէկ կողմ դնել եւ ընկերային հարցերի ուղղութեամբ պետական ներդրումներ կատարել։ Միաժամանակ կը խոստովանեմ որ պետութիւնը առանձինը ի վիճակի չէ շրջանի մէջ արմատ նետած հարցերը լուծելու։ Դրա համար հարկաւոր է,–Արցախի օրինակով,– համայն հայութեան զօրակցութիւնը։ Պէտք է քաղաքը հրապուրիչ դարձնել, աշխատանքի հնարաւորութիւն ստեղծել, որի շնորհիւ, վստահ եմ, մարդիկ էլ չեն հեռանայ շրջանից։ Աւելացնեմ, որ մենք անօթեւանութեան եւ աղքատութեան հարցերը լուծելու համար անցնող 12 տարիներին ուսումնասիրել եւ 17 կէտերից բաղկացած յատուկ հայեցակարգ ենք մշակել եւ լուծումներ ենք առաջարկել իշխանութիւններին։

 

«ՆՅ» - Ի՞նչ է ձեր տեսակէտը՝ Գիւմրիի կեդրոնական մասը ժամանակակից զբօսաշրջային ուղղութիւն դարձնելու պետական ծրագրի մասին։ Արդեօք այդ շրջանին մէջ գտնուող պատմամշակութային կառոյցներէն բնակչութիւնը պիտի կարենա՞յ օգտուիլ, թէ՞ զանոնք պիտի գնեն օլիգարխները եւ պիտի վերածեն պանդոկներու կամ ճաշարաններու…։

Վ.Թ. - Ընդհանրապէս Հայաստանի խնդիրը ոչ միայն նիւթական միջոցների պակասն է, այլ յատկապէս իշխանութիւնների եւ ժողովրդի միջեւ փոխադարձ կապի ու երկխօսութեան բացակայութիւնն է եւ նկատի ունենալով ընտրութիւնների անարդար լինելը՝ պետութիւնը շահագրգռուած չէ հասարակութեան հետ երկխօսութիւն հաստատելու հարցով։ Այդ ծրագիրը անշուշտ որ ողջունելի է, բայց նախ պէտք է խորապէս ուսումնասիրել հարցերը, բնակչութեան հետ զրուցել, նրանց կարծիքը իմանալ։ Իսկ թէ ինչո՞ւ են ուզում Գիւմրին գրաւիչ դարձնել, պատճառը շատ պարզ է՝ քաղաքը աննման եւ հիասքանչ ճարտարապետական յուշակոթողներ ունի։ Չմոռանանք, որ այդ կառոյցները 100-150 տարուայ հնութիւն ունեն եւ որոնց 70 տոկոսը այսօր լքուած վիճակի մէջ է, իսկ պետութիւնն էլ անկարող է այդ բոլորը հրաշքով նորոգել։ Ճիշդ է որ պետութեան թելադրանքով մի քանի հարուստներ որոշ շէնքեր գնեցին, բայց դրանով քաղաքը չի զարգանայ, ընդհակառակը դրանով թերեւս վնաս կը հասնի քաղաքի համաչափ զարգացումին։ Ես այդ շէնքերի վերանորոգման վրայ կը ծախսէի, աշխատատեղեր ստեղծելու վրայ կը ծախսէի, պատմական կառոյցները կը վերանորոգէի։

 

«ՆՅ» - Գիւմրիի կեդրոնը գտնուող Կումայրիի շրջանի կառոյցները ցանկագրուած են որպէս պատմամշակութային արժէք ներկայացնող նմոյշներ։ Արդեօք պետութիւնը կը հսկէ՞ անոնց պահպանութեան վրայ։ Նաեւ արդեօք այդ թաղը օր մը կրնա՞յ ենթարկուիլ Երեւանի կեդրոնական շրջանի ճակատագրին։

Վ.Թ. - Անկեղծօրէն ես երեւի կողմ կը լինէի եթէ Գիւմրիին վիճակուէր Երեւանի ճակատագիրը եւ մեր քաղաքի մէջ բազմանային ներդրումներ կատարողների թիւը, որի շնորհիւ էլ գործարարութիւնը կը զարգանար։ Միւս կողմից, թերեւս լաւ կը լինէր որ Երեւանի մէջ մի քանի ճարտարապետական կոթողներին չփոխարինէին բարձրայարկ եւ նոր շէնքերը։ Նաեւ երբ մենք նայում ենք համախառն ներքին արտադրանքի տնտեսութեան նախագիծին, ապա տեսնում ենք որ մօտ 65 տոկոսը հասնում է Երեւանին եւ մնացեալը՝ բոլոր մարզերին։ Մենք եթէ մայրաքաղաքի համար յստակ չափ ճշդէինք, այն ժամանակ գործարարութիւնը ինքնաբերաբար կը փոխադրուէր շրջանները։ Ուզում եմ նորից շեշտել, որ եթէ Գիւմրիի ժողովրդի ընկերային եւ կենցաղային վիճակը չբարելաւուի, այդ յուշակոթողները դժբախտաբար որեւէ բանի չեն ծառայի եւ արտագաղթն էլ կը շարունակուի։ Այսօր հայ ժողովրդի ամէնից կարեւոր խնդիրը՝ Հայութեան պահպանումն է իր հայրենիքում։ Եթէ այս չարաբաստիկ երեւոյթի առաջքը չառնենք, մօտ ապագային կ՚ունենաք միա՛յն Երեւանը, կամ Արարատեան հանրապետութիւնը՝ ինչպէս Թուրքերն էին երազում։ Ես կը նախընտրէի Գիւմրիի մէջ ունենալ 200 հազարի փոխարէն 400 հազար բնակիչ՝ ի գին մի քանի յուշակոթողի։

 

«ՆՅ» - Գիւմրիի մէջ մարդ ուղղակի Արեւմտահայաստանի շունչը կը զգայ, ժողովրդային բարբառի կամ ճարտարապետութեան ընդմէջէն, քանի որ տեղացի ժողովուրդին մեծ մասը եկած է Կարսէն, Կարինէն։ Արդեօք Արեւմտահայաստանի հետ ժողովուրդի կապը պահպանուա՞ծ է։

Վ.Թ. - Նախկին Ալեքսանդրապոլը 100-150 տարի առաջ ո՛չ միայն Հայաստանի, այլ ամբողջ տարածաշրջանի ամէնից զարգացած քաղաքներից է եղել, տնտեսական ու գիտական նշանաւոր կենտրոններից մէկը։ Դժբախտաբար երկու ահաւոր երկրաշարժերը եւ Գիւմրիի նկատմամբ իշխանութեան անտարբեր վերաբերումը քաղաքը դասեց քայքայուող շրջանների շարքին։ Գիւմրեցիները ազգային ինքնութիւնը խորապէս զգացող, ազգայինը պահպանող ու առաջնահերթ համարող մարդիկ են։ Ուսումնասիրութիւնները ցոյց են տուել որ ահաւոր աղէտներ տեսած Գիւմրին ու գիւմրեցին ուրիշներից տարբերւում են իրենց առանձնայատկութիւններով։ Շրջանի մէջ միշտ էլ ծնւում են տաղանդներ…։

 

«ՆՅ» - Գիւմրեցիի մօտ Կարսի, Կարինի, Անիի հանդէպ հողի կարօտը կա՞յ։

Վ.Թ. - Գիւմրին շատ դաժան ճակատագիր է ունեցել։ 1800-ական թուականների սկիզբը երբեմն մէկ ամսուայ ընթացքում երեք անգամ ձեռքից ձեռք է անցել…։ Եւ երբ արեւմտեան Հայաստանից Հայեր գաղթել են Գիւմրի, նրանք իրենց արհեստներով ու արուեստով շատ արագ զարգացրել են քաղաքը։ Գիւմրեցին իրատես եւ իւրայատուկ բնաւորութիւն ունի։ Երկրաշարժից յետոյ, նոյնիսկ այդքան զոհեր տալով գիւմրեցին չէր մտածում արտագաղթի մասին եւ աւելի քան մէկ տասնեակ տարի էլ այդ կացութեան մէջ մնաց իր հողի վրայ։ Բայց յետոյ ճարահատ, այլեւս յոյս չունենալով բռնեց գաղթի ճամբան։ Իսկ ինչ վերաբերւում է հողի կարօտին, ապա ինձ համար Գիւմրիի այս քարուքանդ փողոցները անհամեմատ աւելի մեծ արժէք են ներկայացնում քան թէ Վանայ լիճը, Մասիս սարը, մեր նախնիների Մշոյ դաշտերը…։ Ես մէկ անգամ եմ այցելել Արեւմտեան Հայաստան՝ Կարս եւ Անի, որոնք այնքա՜ն ծանր ազդեցութիւն են թողել վրաս, որ երդուել եմ այլեւս երբեք չվերադառալ այնտեղ, որպէսզի այդ կարօտի զգացումը կրկին չբորբոքի մէջս։ Ինձ համար Գիւմրիի տնակներում, բայց հողի վրայ ապրող հաշմանդամ ու հիւանդ Հայերը շատ աւելի մեծ արժէք ունեն քան թէ կորցրած հայրենիքը…։

Մեր կենտրոնի գործունէութիւնը ո՛չ թէ միայն բարեսիրական դրդումներով է առաջնորդւում, այլ նաեւ մենք գերագոյն ճիգ ենք թափում որ հայ մարդը մնա՛յ Հայաստանում եւ մա՛նաւանդ հայ ժողովուրդը հաւաքուի Հայաստան։

 

«ՆՅ» - Քիչ առաջ խօսեցանք «Շիրակ» կեդրոնի հիմնած «Շալէ Գիւմրի»-ի մասին, որ աղբանոցներու մէջէն կարծէք յարութիւն առած ըլլայ։ Այս հիասքանչ վայրը ամբողջ Հանրապետութեան մէջ կը փայլի իր իւրայատկութեամբ։ Հետաքրքրական է գիտնալ, թէ ինչպէ՞ս ծնունդ առաւ այս գաղափարը։

Վ.Թ. - Իմ կարծիքով ամէն մարդ մի առաքելութիւն ունի իր կեանքում։ Ես ուզում էի ինձնից մնայուն մի բան թողնել։ Մենք այս տարածքը պատահականօրէն չենք ընտրել, որ հին ու նոր քաղաքների մէջտեղն է գտնւում։ Կամեցանք «Շալէ»-ն դարձնել այդ երկուսի միաւորման խորհրդանիշը, իրարու կապող օղակը։ Կանաչ տարածութիւնների պահպանութեան նպատակով նախ որոշեցինք այդ շրջանի աղբանոցները մաքրել եւ հողը մշակելի դարձնել։ Վեց տարի տեւեց մաքրութեան ծանր աշխատանքը եւ երեք տարի՝ շէնքի կառուցումը։ Ասեմ, որ այնտեղ բլուրներով կուտակուել էին կենցաղային եւ շինարարական աղբերը։

Այդ ընթացքին երկրաշարժից քարուքանդ եղած կոթողների քարերը եւ օրին Սարի Ղամիշից բերուած փայտերը հաւաքեցինք։ Ինչպէս գիտէք Սարի Ղամիշը ցարական իշխանութեան ժամանակ եղել է փայտամշակման հսկայական կենտրոն եւ շրջանի բոլոր բնակավայրերը կառուցուել են այդ փայտանիւթով։ Խորհեցինք, թէ այդ փայտը որ 150 տարի ծառայել է մեր ժողովրդին, ականատես է եղել նրա պատմութեանը, շփուել է հազարաւոր մարդկանց հետ, ափսոս է որ լքուած մնայ եւ անյայտանայ։ «Շալէ»-ի շինութեան քարերն էլ,– ինչպէս քիչ առաջ նշեցի,– մեր կամաւորներն են հաւաքել…։ Եւ ի վերջոյ յաջողեցինք կառուցել այս գեղեցիկ շէնքը, որ բոլորի հիացումի առարկան է դարձել։

Այս կենտրոնը անվճար ծառայում է երիտասարդներին, որտեղ կարելի է գտնել քաղաքի հին լուսանկարները, պատմութեան գիրքերը, մամուլը…, մի խօսքով Գիւմրիի 150 տարուայ պատմութիւնը խտացուել է այստեղ։ Մտադիր ենք նաեւ այս կենտրոնի մէջ զարգացնել մեր նախնիների արհեստներն ու արուեստները, ինչպէս՝ խեցեգործութիւնը, կաւագործութիւնը, եւ այլն։ Աւելացնեմ, որ մեր շէնքի մօտ գտնուող տնակային աւանի բնակիչներին նոր բնակարան նուիրելով, այդ տարածքը յատկացրել ենք հայկական լաւագոյն գամփռերին եւ Վանայ կատուներին, որ արդէն դարձել է զբօսաշրջիկներու փնտռած վայրը եւ տարեկան շուրջ 15 հազար հոգի այցելու ունենք։

 

«ՆՅ» - Կարելի՞ էր մեր ընթերցողներուն պատմէիք հայկական գամփռերու պատմութեան մասին։

Վ.Թ. - Մեր աշխատանքի ընթացքին տղաս՝ Արշակը եւ եղբօրս տղան Արմէնը յաճախ յիշեցնում էին թէ՝ «լաւ կը լինի շուն ունենանք», ես էլ պնդում էի, թէ՝ պայմանով որ հայկական զտարիւն գամփռ լինի։ Այդ ժամանակ մտածում էի նաեւ հայկական լեռնաշխարհում ծնուած գամփռերը բազմացնելու մասին, որպէսզի նրանց միջոցով օգնենք նաեւ հայ անասնապահներին՝ իրենց հօտը եւ նախիրը պաշտպանելու համար։ Մեր պատմութեան մէջ էլ յայտնի են հայկական գամփռերը, սկսած Մովսէս Խորենացիից մինչեւ Խաչիկ Դաշտենց խօսել են նրանց մասին։ Այդպէս եղաւ որ «Շալէ»-ի քովի տարածութիւնը յատկացրեցինք գամփռերին։ Նրանց մասին տասնեակ ֆիլմեր ենք նկարահանել եւ հիմա մի քանի միլիոն դիտողներ ունենք։ Կարեւոր է նշել, որ մենք մասնագէտների հետ ուսումնասիրելով գտած ենք ամէնից հզօր եւ զտարիւն գամփռերին եւ այդ սերունդն է, որ բազմացնում ենք։ Չմոռանանք, որ մեր գամփռերը անցնող 100 տարիներին երեք անգամ ոչնչացման սեմին են գտնուել՝ 30-ականների սկիզբը, Բ. Աշխարհամարտի ժամանակ եւ Հայաստանի անկախութեան առաջին տարիներին։ 90-ական թուականներին նախկին խորհրդային հանրապետութիւններից մարդիկ սկսեցին հետաքրքրուել հայկական գամփռերով եւ զանոնք գնելով տարան իրենց երկրները։

Գամփռերի պատմութեան մասին էլ ասեմ, որ նախկինում նրանք շատ թանկ են արժել եւ հօտեր ունեցող մեծահարուստների մենաշնորհն են եղել, եւ նրանց պաշտպանուելու միջոցը։ Դաշտենցը պատմում է, թէ իւրաքանչիւր գամփռը 20-30 ոչխար կ՚արժէր։ Գամփռը յատուկ բնաւորութիւն ունի։ Նա ո՛չ միայն գայլերի, այլ նաեւ երբեմն արջերի դէմ է կռուել։ Փոթորիկների ժամանակ էլ գամփռերն են կողմնորոշել իրենց տէրերին՝ տեղից տեղ փոխադրուելու եւ ճանապարհներով անցնելու ընթացքին։ Նրանց անուանել են հովուաշուն, արջաշուն եւ փոթորկաշուն։ Իսկ գամփռ պահող հայ ընտանիքները մեծ յարգանք են վայելել։ Լեռնային շրջանի գամփռերը աւելի բրդոտ են, քան թէ դաշտային շրջաններում ապրողները։

 

«ՆՅ» - Իսկ ի՞նչ կարելի է ըսել Վանայ կատուներու մասին։

Վ.Թ. - Վանայ կատուն, թէ՛ իր տեսքով, թէ՛ իր թաթերի կառուցուածքով եւ թէ իր գունային երանգներով առանձնայատուկ է։ Նա իր գլխին եւ պոչին վրայ ունի նարնջագոյն հետքեր։ Նարնջագոյնի պատճառը գեղեցիկ ձեւով է մեկնաբանել Մովսէս Խորենացին. նա պատմում է, թէ Վանայ կատուները երբ լողանում էին լիճի մէջ նրանց գլուխը եւ պոչը դուրս էր մնում եւ արեւի ճառագայթների հետեւանքով վերածւում նարնջագոյնի…։

Ասեմ որ մենք Վանայ կատուների համար իրենց յարմար մթնոլորտը եւ վայրի պայմանները ստեղծեցինք, որպէսզի կարողանան սերնդագործել եւ մեզ մօտ հիմա բազմանում են նաեւ այդ կատուները։ Երբեմն նրանց երկու աչքերի գոյները տարբեր են լինում, բայց միշտ չէ, որ այդպէս է։ Հետաքրքրական է որ մեզ մօտ յաճախակի են ծնւում տարբեր աչքերի գոյնով կատուներ։

 

«ՆՅ» - Վերջին հարցում։ Ձեր կարծիքով Ֆրանսահայութիւնը Գիւմրիի զարգացման համար ի՞նչ կրնայ ընել։

Վ.Թ. - Նախ ասեմ, որ ներկայիս հայ ժողովրդի ամէնից հզօր հարստութիւնը իր Սփիւռքն է։ Հայաստանը կը փրկուի եթէ կարողանայ Սփիւռքի ներուժը ճիշդ ձեւով օգտագործել։ Ֆրանսիայից յաճախ խումբեր են գալիս եւ այցելում մեր կենտրոնը։ «France-24»-ը «Շալէ Գիւմրի»-ի մասին տեղեկագրութիւն սփռեց։ Ես կոչ կ՚անէի Ֆրանսահայերին որ մեծ խումբերով այցելէին Գիւմրի եւ ծանօթանային մեր գործունէութեան։ Փոխադարձ շփումները շատ օգտակար են։ Հայաստանը միայն Երեւան չէ, եկէ՛ք նաեւ Գիւմրի։ Մենք գրկաբաց կ՚ընդունենք ձեզ։ Փափաքողներն էլ կարող են օգնել Գիւմրիի կարիքաւոր ընտանիքներին, որոնք դժբախտաբար մեծ թիւ են կազմում։

 

Տեսակցութիւնը վարեց՝

Արէն Քէրթէշեան

Փետրուար 2018

 

 

Նոյյան տապան  -   Հարցազրույցներ