Հայաստանում ջրածնի, հատկապես «կանաչ» ջրածնի արտադրության հնարավորությունները
09-02-2024 11:55:30 | | Գիտություն եւ տեխնոլոգիաներ
Հեղինակ՝ Արտաշես Սարգսյան, ֆ.մ.գ.թ. (ՀԿ Էկոթիմ)
Արտաշես Սարգսյան «Հայաստանում ջրածնի, հատկապես «կանաչ» ջրածնի արտադրության հնարավորությունները», Երևան, 2023թ. - 24էջ (ISBN 978-9939-0-4665-5)
Հետազոտությունը նվիրված է Հայաստանում ջրածնի (H2), հատկապես «կանաչ» ջրածնի արտադրության ներուժի, տնտեսական, բնապահպանական օգուտների, ինչպես նաև վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների (ՎԷԱ) վերաբերյալ տվյալների հավաքագրման, արդիականացման և հեռանկարների գնահատման:
2021թ. H2 պահանջարկը աշխարհում 94 միլիոն տոննա էր (IEA): H2 ընդհանուր արտադրության 5%-ից պակաս արտադրվում է օգտագործելով վերականգնվող և ցածր ածխածնային էներգիայի աղբյուրները՝ էլեկտրոլիզի միջոցով (կանաչ ջրածին): 2022թ. ջրածնի շուկան գնահատվում էր 222 մլրդ ԱՄՆ դոլար:
Կանաչ ջրածնի պոտենցիալը գնահատելու նպատակով ուսումնասրիվել են՝ Հայաստանում ֆոտովոլտային (ՖՎ) էլեկտրակայանների տեղադրման առաջընթացը, աշխարհի առաջատար արևային ՖՎ վահանակների բնութագրերը, Հայաստանում «ավանդական» էլեկտրակայանների հետ համեմատ ՎԷԱ-ներից գործող էլեկտրակայանների արդյունավետությունը 2022թ. համար: Արևային ՖՎ արդյունաբերական և ՖՎ ինքնավար արտադրողների էլեկտրաէներգիայի արտադրության գումարային մասնաբաժինը կազմում էր 4,2% երկրում էլեկտրաէներգիայի ընդհանուր արտադրության հաշվեկշռում (2022թ.), իսկ գումարային հզորությունը՝ 408.1ՄՎտ:
Ուսումնասիրվել է կանաչ ջրածնի արտադրության ոլորտում արտասահմանյան փորձը, այդ թվում ԵՄ-ում, ԱլԳ երկրներում, որտեղ այն դիտարկվում է որպես Ռուսաստանից և այլ երկրներից ներմուծվող գազից ու նավթից կախվածությունը նվազեցնելու և ջերմոցային ու վնասակար գազերի արտանետումները կրճատելու հեռանկարային տարբերակներից մեկը և հակիրճ ներկայացվել է հետազոտությունում:
Հետազոտությունը օգտակար կլինի ոլորտի փորձագետներին, դասախոսներին ու ուսանողներին:
Հեղինակը իր խորին երախտագիտությունն է հայտնում բոլոր նրանց, ովքեր տարբեր փուլերում տրամադրել են մասնագիտական, խորհրդատվական և կազմակերպչական աջակցություն:
Այս հրապարակումը պատրաստվել է Եվրոպական Միության ֆինանսական աջակցությամբ: Բովանդակության համար պատասխանատվություն է կրում բացառապես հեղինակը, և պարտադիր չէ, որ այն արտահայտի Եվրոպական Միության տեսակետները
ՀԵՏԱԶՈՏՈՒԹՅՈՒՆԸ ԿԱՏԱՐՎԵԼ Է ԱՐԵՎԵԼՅԱՆ ԳՈՐԾԸՆԿԵՐՈՒԹՅԱՆ ՔԱՂԱՔԱՑԻԱԿԱՆ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹՅԱՆ ՖՈՐՈՒՄԻ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՊԼԱՏՖՈՐՄԻ ՔԱՐՏՈՒՂԱՐՈՒԹՅԱՆ ԵՆԹԱԴՐԱՄԱՇՆՈՐՀԱՅԻՆ ՀԵՏԱԶՈՏԱԿԱՆ ԾՐԱԳՐԵՐԻ ՇՐՋԱՆԱԿՆԵՐՈՒՄ
Ամբողջությամբ նյութը կարելի ներբոռնել հետևյալ հղումով`