ՄԻԱՑՅԱԼ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅՈՒՆԸ ՎԵՐՋԱՊԵՍ ԱՐՁԱԳԱՆՔՈՒՄ Է ՀԱՅԵՐԻ
ԲՈՂՈՔՆԵՐԻՆ
04-05-2004 15:35:00 | ԱՄՆ | Վերլուծություն
Հոդվածագիր` Հարութ Սասունյան, «Կալիֆոռնիա կուրիեր»
Հայաստանում Մեծ Բրիտանիայի դեսպանի կողմից Հայոց
ցեղապանության ժխտման կապակցությամբ աշխարհի տարբեր երկրներից
ստացված բողոքի հարյուրավոր, այդ թվում էլեկտրոնային նամակներն
անտեսելուց հետո, Մեծ Բրիտանիայի կառավարությունը ի վերջո
բարեհաճեց պատասխանել նման մի նամակի:
Շվեյցարիայի Հայերի միությունը մարտի 30-ին նամակ է հղել
Միացյալ Թագավորության արտաքին գործերի քարտուղար Ջեք Սթրոյին,
որում նշում է, որ «ցնցված է» Մեծ Բրիտանիայի դեսպանի
հայտարարություններից: Շվեյցարիայի Հայերի միությունը քննադատում է
«Մեծ Բրիտանիայի կառավարության քաղաքական նկատառումներով թելադրված
դժկամությունը` ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը ... ելնելով
տնտեսական սխալ հաշվարկներից եւ քաղաքական շահից»:
Շվեյցարիայի Հայերի միությունը նաեւ հայտարարել է, որ Մեծ
Բրիտանիայի դեսպանը «կարողացավ տակնուվրա անել ամբողջ աշխարհի
հայերի հոգում խորը արմատներ ունեցող զգացմունքները: Հետեւաբար,
տարօրինակ է, թե ինչպես կարող է նա դեսպան լինել մի երկրում, որի
բնակիչները վիրավորված են իրենից: Նվազագույնը, որ պետք է արվի,
նրա ներողություն խնդրելն է: Այլապես համապատասխան դիվանագիտական
քայլ պետք է կատարվի, որպեսզի ինչ-որ չափով մեղմանա Հայաստանի եւ
ամբողջ աշխարհի հայերի զգացմունքների այս վիթխարի ալիքը`
հուսալքության, վշտի եւ զայրույթի մի խառնուրդ: Հապաղումը չի
նպաստի իրավիճակի կարգավորմանը»:
Արտաքին գործերի եւ համագործակցության նախարարության
Հայաստանի եւ Ադրբեջանի հարցերով պատասխանատու Շոն Ռունին ապրիլի
21-ի իր նամակում հայտնել է Շվեյցարիայի Հայերի միությանը, որ ինքը
արձագանքում է «1915-1916 թթ. իրադարձությունների վերաբերյալ
Հայաստանում մեր դեսպան Թորդա Էբոթ-Ուոթի կողմից վերջերս մի հայ
լրագրողի համար արված որոշ մեկնաբանություններին, որ լայնորեն
լուսաբանվել են ... Այս մեկնաբանությունները հայ անհատների եւ
կազմակերպությունների կողմից բազմաթիվ արձագանքների առիթ
հանդիսացան` ուղղված ինչպես դեսպանին, այնպես էլ արտաքին գործերի
եւ համագործակցության նախարարությանը: Հիշյալ խնդրի վերաբերյալ ձեր
եւ մեզ դիմած այլոց տեսակետները հաշվի են առնվել»:
Ինչպես եւ սպասվում էր, պարոն Ռունին պաշտպանել է Նորին
Մեծության կառավարության եւ դեսպան Էբոթ-Ուոթի ժխտողական
դիրքորոշումը: Նա գրել է. «Մեր դեսպանը պատասխանել է Առաջին
համաշխարհային պատերազմի տարիներին հայ ժողովրդի ապրած սարսափելի
ողբերգության նկատմամբ Մեծ Բրիտանիայի կառավարության դիրքորոշման
մասին հարցին: Իրավացիորեն, ինչպես եւ մենք պետք է ակնկալեինք, նա
ներկայացրել է այն դիրքորոշումը, որ քաջ հայտնի է եւ վաղուց է
հաստատված: Մենք գիտակցում ենք, որ այս խնդիրը զգայուն է Հայաստանի
համար, եւ մեր դեսպանը կարող է միայն ափսոսալ, որ իր պատասխանը
վիրավորել է հայերին: Այդուհանդերձ, նա չէր կարող անել այլ բան,
քան ազնվորեն պատասխանել իրեն տրված հարցին, եւ դա անելով` նա
ճշգրիտ կերպով ներկայացրել է իր կառավարության տեսակետը, ինչում
վայելում է մեր աջակցությունը»:
Ինչպես ես նախկինում նշել եմ, եւ դատելով պարոն Ռունիի նամակի
տոնից ու բովանդակությունից, դեսպան Էբոթ-Ուոթն այս բանավեճի
իրական մեղավորը չէ: Նա պարզապես կրկնում է Մեծ Բրիտանիայի
կառավարության ժխտողական դիրքորոշումը: Նրա դժբախտությունն այն է,
որ նման լուրջ վիրավորանք հասցնելուց հետո ստիպված է ամեն օր
հանդիպել հայերին, մինչ իր ղեկավարները կարող են նման անամոթ
հայտարարություններ անել հարաբերականորեն ապահով բրիտանական
կղզիներից:
Հայոց ցեղասպանությունը որակելով որպես «1915-16 թթ.
իրադարձություններ» եւ «սարսափելի ողբերգություն»` պարոն Ռունին
կրկնում է թուրք պաշտոնատարների ժխտողական դիրքորոշումը: Մենք կոչ
ենք անում ընթերցողներին բողոքի նամակներ հղել պարոն Ռունիին
հետեւյալ հասցեով` Արեւելյան բաժին, արտաքին գործերի եւ
համագործակցության նախարարություն, Քինգ Չարլզ փողոց, Լոնդոն SW1A
2AH, ՄԹ; հեռախոս` 011-44-20-7008-3828; ֆաքս:
011-44-20-7008-2164; էլ. փոստ` [email protected] (Mr. Sean
Rooney, Eastern Dept., Foreign & Commonwealth Office, King
Charles Street, London SW1A 2AH, UK; Phone: 011-44-20-7008-3828;
Fax: 011-44-20-7008-2164; E-mail: [email protected]):