ԽՍՀՄ նախկին նախագահ Միխայիլ Գորբաչովը գրել է «Հասկանալ վերակառուցումը, պաշտպանել նոր մտածողությունը» հոդվածը, որում անդրադառնում է նաև Լեռնային Ղարաբաղին, Սումգայիթում ադրբեջանական իշխանությունների կողմից պետական մակարդակով կազմակերպված քաղաքի հայ ազգաբնակչության եղեռնին ու զանգվածային տեղահանությանը, որը տեղի է ունեցել 1988 թ. փետրվարի 27-ից 29-ը ընկած ժամանակահատվածում։

Հոդվածում Գորբաչովը խոստովանում է, որ չի կարող ասել, որ ինքն ու իր գործընկերները, ովքեր սկսում էին վերակառուցումը, տեսել են խնդիրն ամբողջությամբ:

Նա ընդգծել է, որ Ստալինը ցանկացած ազգային պահանջ և ազգամիջյան վեճ դիտում էր որպես հակախորհրդային բնույթի և ճնշում էր դրանք՝ ժամանակ չկորցնելով խրատների վրա: «Անխուսափելի էր, որ ժողովրդավարացման և ավելի մեծ ազատության պայմաններում այս ամենը ջրի երես դուրս կգար: Պետք է խոստովանել, որ սկզբում մենք թերագնահատում էինք խնդրի մասշտաբը և լրջությունը: Բայց երբ այն ծագեց, մենք չէինք կարող գործել ճնշման և արգելքների հին մեթոդներով: Մենք հավատում էինք, որ պետք է գնալ այլ ճանապարհով, փնտրել մտածված և հավասարակշռված մոտեցումներ և գործել համոզելու մեթոդներով:

---